Yabancı Yatırımlar Sağlık Sektörünü Büyütüyor
Son 5 yılda yüzde 4.6 büyüyen dünya ilaç pazarına oranla yüzde 30 büyüyen Türkiye, sektörün yabancı oyuncularının odak noktası oldu. Yeni satın alımlarla birlikte 10 yıl içerisinde ilaç sektörü üzerinde ekonomiye 5 milyar dolarlık yabancı sermaye girişi bekleniyor.
Türkiye ilaç endüstrisindeki modern fabrikaların tarihi, 1950’li yıllardaki sanayileşme dönemine dayanıyor. İlerleyen yıllarda çıkarılan Yabancı Sermayeyi Teşvik Kanunu ile yabancı şirketlerin temsilcilikler yerine kendi tesisleriyle bu pazara girmeye başladıkları görülüyor. O günlerden bugünlere de sektörde pek çok büyük çaplı satın alımlar ve birleşmeler yaşandı. Son dönemde yaşanan hareketliliğin geçmişi ise 2000’li yıllara dayanıyor. O zamandan itibaren gerçekleşen birleşmeler ve satın almalara şu örnekleri göstermek mümkün: îbrahim Etem Ulagay İlaç Sanayi bundan 10 yıl önce hisselerini İtalyan ilaç firması Menarini Group’a satmıştı. Yine aynı sene Fako İlaç, 63 milyon dolar karşılığında Actavis Grubu’na satılmıştı.
2006 yılında Taymed, Şahin Haç, Biofarma, Münir Şahin İlaç ve Deva Holding’in satış işlemleri olmuştu. Son olarak da Türkiye’nin en büyük ilaç üreticilerinden Mustafa Nevzat’ın yüzde 95.6’sı, ABD’li ilaç şirketi Amgen tarafından 700 milyon dolara satın alındı. Dünyadaki örnekler arasında da önemli birleşmelerin olduğu göze çarpıyor. Örneğin, Pfizer ve Wyeth, Sanofi ve Bayer, GlaxosWelcome ve SmithKlien Beecham…
Son 20 yılın sosyo-ekonomik dinamiklerine bakıldığında Türkiye’nin kentlileşmiş nüfusuyla global arenadaki etkili oyuncular içerisinde yer aldığı görülüyor. 2002 yılında iktidara gelen AK Parti, sağlığı en büyük odak noktalarından biri olarak belirledi ve öncelikli iş olarak sağlıkta dönüşüm programını başlattı. Sağlık reformu ve özel sektör yatırımları sonucunda Türkiye’nin sağlık harcaması 2006’da 30 milyar dolar seviyesine çıktı. Frost&Sullivan’m araştırmasına göre bu oran ikiye katlanarak 2015 yılında 63 milyar dolar düzeyine ulaşacak. Türkiye’de son yıllarda yapılan yerli ve yabancı özel yatırımlarda da gözle görülür bir artış yaşanıyor.
Yapılan araştırmada yer alan bilgilere göre yabancı yatırımcıların gözünde Türkiye, gittikçe ‘yeni ve sıcak’ fırsatlar pazarı haline gelirken, 2010’dan sonra GE ve Siemens gibi birçok önemli sağlık firmasının Türkiye operasyonlarını, Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika bölgelerinin yönetim merkezi tayin ettiklerine dikkat çekiliyor. Diğer yandan özel hastanecilik tarafında yabancı birleşme ve satın almalar hızla artıyor. Malezya’nın en büyük sağlık gruplarının Türkiye’de Acıbadem Sağlık Grubu ile birleşmesinin bunun en son ve çarpıcı örneklerinden biri olduğu vurgulanıyor.
Duygu Sayıner
