İş Kurmada İş Planı Ne İşe Yarar?

Kendi sermayenizle işinizi kuruyorsanız, iş planına ihtiyacınız olmayabilir. Ancak birilerini işinize ortak edecek veya melek yatırımcılardan finansman talep edecekseniz, iş planı opsiyonel olmaktan çıkar, zorunluluk halini alır.

İş Planı Nedir, Ne İşe Yarar?

İŞİNİZİ kurarken veya büyütürken iş planınızı hazırlamanız gerekiyor. İş planını hazırlamak, iş modelini oluşturmaktan farklıdır. İş modelinizi kafanızın içinde oluşturduktan sonra her türlü duygusal düşünceden uzak ve sadece rakamların konuşacağı bir iş planı hazırlamanız şart. Aklınıza gelen çok güzel bir iş fikri, iyi bir iş modeli ile birleştiğinde çok güzel sonuçlar ortaya çıkaracak gibi durur. Ancak yine de duygularımızla bir noktaya kadar hareket edebilirsiniz. Pazarın gerçek durumu, rakiplerin analizi, gelir ve gider hesapları, nakit akış tabloları sizin hiç ön görmediğiniz gerçeklerle yüz yüze kalmanızı sağlayabilir.

İş planınız üç önemli soruya cevap verir:

1. Şu anda iş fikriniz pazarın neresinde yer alıyor?

2. Bu iş fikriyle nereye gideceksiniz?

3. Nasıl gideceksiniz?

İş planı, aynen bir yol haritası gibidir. Torpido gözünde mutlaka bulunması gerekir. Ancak, pek çok sürücünün torpido gözünde yol haritası yoktur. Gideceği yere de gider, herhangi bir şey aksamaz. Ancak, profesyonel anlamda üçüncü kişilere şoförlük hizmeti veriyorsanız bu durumda torpidoda yol haritası şarttır. Yani ailenizi gezmeye çıkarmanızla, başka binlerini ücret karşılığı gezdirmeniz bir birine benzemez.

İş planı da aynen bu şekildedir. Eğer kendi sermayenizle işinizi kuruyorsanız, iş planına ihtiyacınız olmayabilir. İhtiyaç duyduğunuzda hazırlarsınız. Ancak birilerini işinize ortak edip sermaye sağlamanız gerekiyorsa, bankadan kredi alacaksanız veya melek yatırımcılardan finansman talep edecekseniz; işte bu durumda iş planı opsiyonel olmaktan çıkar, zorunluluk halini alır. Bana göre, her start-up girişimcisinin ister yatırımcıya sunum yapsın isterse yapmasın mutlaka bir iş planının hazır olması gereklidir.

İş Planındaki 10 Emir

Start-up girişimcisinin hazırlayacağı iş planında 10 temel unsur mutlaka olmalıdır. Her iş planı, iş fikrinin hangi aşamada olduğuna, sektörüne ve işin büyüklüğüne göre değişiklik gösterebilir. Ancak vereceğim bu 10 madde başlangıç düzeyindeki bir girişimci için yeterlidir.

1. İşin tanımı
2. İş modelinin nasıl gerçekleşeceği
3. Pazarın büyüklüğü, rakiplerin durumu, rekabet avantajları
4. Sizin iş fikrinizin, ürününüzün veya hizmetinizin kuvvetli ve zayıf yanları
5. Kurumsal müşteri hedefliyorsanız, muhtemel müşteri bilgileri ve şu anda nereden ve ne şartlarla bu alımları yaptıkları
6. Pazarlama stratejiniz
7. Kuracağınız iş için gerekli iş yeri özellikleri ve yatırım miktarı
8. İşletme kadrosunun özellikleri ve mevcutsa CV’leri
9. Başabaş noktasının hesabı ve detaylı kar analizi
10. Detaylı aylık nakit akışı tablosu

Böylesine bir plan yaklaşık 50 sayfalık küçük bir kitapçık gibidir. Hazırlanması da yaklaşık bir ay alır. Ancak, yatırımcıya ilk aşamada bu planı vermek yerine iki sayfayı geçmeyen bir Yatırımcı Özet’i oluşturursanız daha iyi olur. Yine yukarıda sıraladığım 10 maddenin cevabını içerecek olan Yönetici Özeti eğer yatırımcının ilgisini çekerse, ikinci aşamada iş planını sunabilirsiniz.

Girişimci Prezantabl Olmalı Mı?

Dragons’ Den’de sunum yapmaya gelen çoğu girişimcilerde gördüğüm temel sorun şuydu: Hazırladıkları iş planları pek çok hesap hatası içeriyordu. Ayrıca, iş modelini izah edemeyen girişimcilerle de karşılaştım. Eğer iş fikri çok güzel bir iş fikri değilse, bu tip hatalar da işin tuzu biberi oluyor ve yatırım yapmaktan vazgeçiyordum.

Dragons’ Den girişimcilerine yatırım kararını alırken ve şirket değerlendirmelerini yaparken dört ana kriterim vardı:

1. % 25 – İş fikri

2. % 25 – İşletme tekniği

3. % 25 – İş modeli

4. % 25 – Girişimci veya girişimcilerin bizzat kendileri

Bu oranlar, yatırımcıdan yatırımcıya +/- 5 puan oynayabilir, daha fazla oynamaz. Ancak, dört numaralı madde yani girişimci kısmı düşük not alıyorsa, diğerlerini değerlendirmeye gerek kalmıyor. Bu yüzden, girişimcilerin iş planlarını bu dört maddeye cevap verecek şekilde hazırlamaları kendi menfaatlerine.

Şimdiden tüm girişimcilere başarılar diliyorum.

Baybars Altuntaş