Yeni Teşvikler İle İş Fikirlerine Melek Yatırımcı Bulmak Kolaylaştı

Melek yatırımcı lisansı almak ve melek yatırımcı ağlarına üye olmak, melek yatırımcılara devlet teşvikleri.

Yeni teşvikler ile melek yatırımcı sayısı 150-200 civarından 600-700 civarına çıkması bekleniyor. 10 milyon dolar civarında olan yatırım seviyesinin ise 400 milyon dolara çıkması tahmin ediliyor.

Son yıllarda dünyanın birçok yerinde internet zenginlerinin çıkmasıyla birlikte “Yeni Ekonomi” olarak adlandırılan internet ve teknoloji alanındaki girişimlerin büyük bir ekosistem yaratacak potansiyele sahip olduğu görüldü. Bununla birlikte girişimlere fikir aşamasında yatırım yaparak hissedar olmak ve bu yeni ekonomiye dahil olmak isteyenler giderek çoğaldı.

Çünkü iyi bir fikri olan girişimciler için bunu hayata geçilmede en büyük zorluk başlangıçtaki sermaye yoksunluğu oluyor, parlak fikirler destek bulmayınca çoğu zaman bir işe dönüşemeden kalıyordu. Ancak son yıllarda iş fikirlerinin hayata geçmesini destekleyen yatırımcıların ortaya çıkması, girişimciler için adeta can suyu oldu. Yurtdışında özellikle Avrupa ve ABD’de bu parlak fikirleri destekleyen “melek yatırımcılar” oldukça güçlü bir lokomotif görevi üstleniyor.

MELEKLER NASIL YATIRIM YAPAR?

Ekonomist olarak melek yatırımcılığın Türkiye’deki gelişimini, iş fikri olan ve bunu nasıl hayata geçireceğini bilmeyen girişimciler için araştırdık.

Melek yatırımcıların hangi alana yatırım yaptıklarını, projelerde neler aradıklarını ve gelecek hedeflerini öğrendik. Özellikle yeni gelen devlet teşviki ile nasıl bir hacim yaratılabileceğini inceledik.

Melek yatırımcı, henüz yolun başında olan (start-up) bir iş fırsatına yatırım yapan, işletmelerin büyümeleri veya gelişmeleri için sermaye sağlayan kişilere deniyor. Melek yatırımcı, risk ve büyüme potansiyeli içeren projelere sahip ancak finansman ihtiyacı olan girişimcilere, sermaye sağlayan, yatırım yapan, tecrübelerini aktaran özel bir yatırımcı tipi.

Uzun yıllardır yurtdışında çok sayıda başarılı projenin hayat bulmasını sağlayan melek yatırımcılar, artık Türkiye’de de etkin bir şekilde faaliyette. Hatta kendi aralarında melek yatırımcı ağları bile kuruyor ve birkaç ortak birlikte yatırım yapıyorlar. Yabancı ve yerli fonların yanında, bireysel olarak ciddi bir şekilde proje peşinde koşan yatırımcı meleği olan Türkiye’de artık girişimciler daha kolay destek bulabiliyor.

ABD’ye baktığımızda 300 binin üzerinde internet melek yatırımcısı var ve bu büyük kitlenin yatırımları geçen yıl 26 milyar dolar olarak gerçekleşmiş. ABD’de her gün 180 tane girişimcinin melek yatırımcılardan para aldığı hesaplanıyor. Avrupa’da ise bu sayı daha az. 75 bin melek yatırımcı var ve 2012’de 5 milyar dolar yatırım yapılmış.

HENÜZ SEVİYE 10 MİLYON DOLAR

Türkiye’ye baktığımızda ise Ümit Boyner, Ali Sabancı, Haşan Aslanoba, Hüsnü Özyeğin, Sina Afra, Pınar Abay gibi isimlerin olduğu lisanslı/lisanssız melek yatırımcı sayısının henüz 150-200 kişi civannda olduğu tahmin ediliyor. Yatırım seviyesinin ise 10 milyon dolar olduğu ifade ediliyor. Türkiye bu modeli yeni keşfetti ama hızlı ilerliyor.

Bu nedenle yatırımcı sayısının binleri, yatırım miktarının da kısa zamanda 100 milyon dolar seviyesine çıkacağı öngörülüyor. Bunda en büyük etkiyi ise bu yıl içinde başlayan devlet teşviklerinin yapacağı belirtiliyor.

Melek yatırımcı, bir girişimcinin ilk istediği 500 bin dolara kadar sermayeyi sağlıyor ve sermayenin yanında tecrübeleri ile iş bağlantılarını da girişimciye açıyor. Karşılığında ya şirkete başlangıçta ortak oluyor veya belli bir süre sonra isterse kendisine ortaklık hakkı veren bir borçlanma senedi (tahvil) alarak borç veriyor. Facebook, Hotmail, Twitter, Google, Apple gibi zamanımızın tüm fenomen şirketlerinin ilk 500 bin dolarlarını melek yatırımcılardan sağladığını da hatırlatalım. Böylelikle internet zengini Türk şirketleri de yaratmak mümkün olabilir.

30 ŞİRKETE YATIRIM

İlk kez 1981’de New Hampshire üniversitesi’nden finans profesörü Ingiliz William E. Wetzel tarafından ortaya atılan “Melek Yatınmcı” tabiri, Türkiye’de henüz yeni bir kavram olsa da, özellikle internet tabanlı birçok girişimin arkasında onları görmek mümkün. Bu yılın ilk altı ayında tek başına melek yatırımcı ve fonlar aracılığıyla yaklaşık 30 internet şirketine yatırım yapıldığı bildiriliyor.

Özelikle e-ticaret sitelerine yapılan yatırımların dışında oyun, kurumsal yazılım ve IT alanı da giderek popülerlik kazanıyor. Mobil platformlar, bulut şirketleri, online ödeme sistemleri ile sohbet siteleri de önümüzdeki dönemde yatırım yapıldığını daha çok duyduğumuz alanlar olacak gibi.

Yatırımcı ve ağa göre değişmekle birlikte bir projeye ortalama 10 bin dolar ile 500 bin dolar arasında yatırım yapılıyor. Dünya genelinde ise bu rakam 3 milyon dolara kadar çıkıyor. Projenin değerine göre değişmekle birlikte, melek yatırımın ortalama 36 ay içinde geri dönüşünü bekliyor.

KAZANÇ HESABI

Kauffman Foundation’ın yürüttüğü bir çalışmaya göre, ABD’deki melek yatırımcılar, yatırdıkları sermayenin ortalama 2,6 katını 3,5 yıl içinde geri almışlar. Yani 100 bin TL, 260 bin TL olarak geri dönmüş. Benzer bir çalışmaya göre, Ingiltere’deki melek yatırımcılar, aynı süre içinde yatırdıkları sermayenin 2.2 katını geri almışlar. Her 13 melek yatırımından biri 10 katından fazla kazandırmış.

Bu kazançlarla birlikte son yıllarda dünyada melek yatırımcılar birden çok şirkete destek oluyor. Melek yatırımcılar start-up’lara dört ana şekilde destek sağlıyor. ilk sağladıkları destek sermaye desteği, ikinci sağladıktan destek kendi ağlarını girişimcilere açmak. Üçüncü ve en büyük destek ise kendi birikim ve tecrübelerini girişimcilere aktarmaları. myfikirler.com  Son olarak ise melek yatırımcılar girişimcilerinin hayallerini paylaşır. Özellikle son üç özellik melek yatırımcıyı, normal yatırımcılardan ayıran en büyük özellikler olarak gösteriliyor. Bu özellikler sayesinde, melek yatırımcılardan yatırım alan bir girişimci, projesi başarılı bir projeyse, projesinin normalden çok daha hızlı büyüdüğünü ve yol kat ettiğini görüyor.

MELEK YATIRIMCI SİSTEMİ NASIL İŞLİYOR?

Melek Yatırımcılar Demeği (TBAA), Melek Yatırımcılığı sisteminin temel özelliklerini şu şekilde sıralıyor:

1- iş fikri olan ancak sermayesi olmayan girişimci ile sermayesi ve tecrübesi olan finansman sahibinin (melek yatırımcının) bir araya gelerek kurduğu bir sistem.

2- Melek yatırımcı, kendi şahsi parasını yatırımlarında kullanıyor.

3- Melek yatırımcı, sermayenin yanı sıra girişimciye düzenli olarak mentorluk yapıyor.

4- Melek yatırımcılık sistemiyle kurulan işlerin aldıkları melek yatırım sermayesinin dünya ortalaması şirket başına 100 bin dolar.

5- İngiltere, Portekiz, Hollanda’da devletler Co-lnvestment Fund (Ortak Yatırım Fonları) ile girişimcilere ortak olabiliyor.

6- ABD ve AB ülkelerinde mobil teknolojileri ve İT sektörü en fazla melek yatırım çeken sektörler.

7- Melek yatırımcılar, genellikle 10 bin ile 500 bin dolar arası yatırımlarla ilgileniyor.

8- Melek yatırımcı da kendisi bizzat girişimci olmak zorunda.

9- Genellikle yeni iş fikrinin kuruluş aşamasında melek yatırımcı ortaya çıkıyor.

10- Melek yatırımcılar, ortalama 3-5 yıl arasında hisselerini satarak çıkış yapmayı hedefliyor.

MELEKLERE HAZİNE TEŞVİKİ

Melek yatırımcılık kavramı Türkiye’de de internet ekonomisinin artmasıyla önemli bir aşama kaydedince, buradaki ekonomiyi daha da canlandırmak için devlet teşviki devreye girdi. Şimdiye kadar 53 kişinin bu teşvikten yararlanmak için lisans aldığı biliniyor.

Hazine Miisteşarlığı’nın hazırladığı Bireysel Katılım Sermayesi ilerleme Raporu’na göre, sistemdeki katılımcı sayısı 88. Bunların 32’si tecrübeli yatırımcı, 56’sı ise yüksek gelir veya servete sahip yatırımcı. Başvuru yapanların yüzde 90’ı erkek, yüzde 10’u ise kadın. Başvuru yapanların melek yatırım yapma nedenleri arasında ilk sırada maddi ve manevi destek, sonra yüksek getiri üçüncü sırada ise alternatif yatırım olanaklarını değerlendirmek bulunuyor.

Bireysel Katılım Yatırımcısı (BKY) olarak adlandırılan bu lisansı alan melek yatırımcılar arasında, TÜSİAD eski Başkanı Ümit Boyner, ITO eski Başkanı Murat Yalçıntaş, ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay, Pegasus Havayolları Yönetim Kuaılu Başkanı Ali Sabancı, Mynet’in kurucusu Emre Kurttepeli, Gözde Girişim Sennayesi Genel Müdürü Atila Kurama, Temsa eski CEO’su Mehmet Buldurgan, Fiba Yönetim Kurulu Başkanı Hüsnü Özyeğin ile Aslanoba Capital sahibi Haşan Aslanoba gibi isimler bulunuyor.

LİSANS ALMA ZORUNLU

Türkiye’deki melek yatırımcı şirketlerin gelişiminin yanında devlet de kimi etkin çalışmalar içine girdi. Bunların en önemlisi, yeni destek mekanizması kurgulamak amacı ile oluş-tuaılan Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği’nin 15.02.2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı tarih itibariyle yürürlüğe girmesiydi. Bu çalışmayla finansmana erişim sıkıntısı çeken erken aşama şirketler için yeni bir finansal enstrüman oluşturulması, bu piyasada belli bir davranış kültürünün ve etik kuralların hakim kılınması ile profesyonelliğin artırılması, BKS’nin kurumsallaştırılarak girişimcilerin güven duyacağı bir finans piyasası haline getirilmesi ve devlet destekleri ile BKS yatırımlarının cazip hale getirilmesi amaçlanmıştı.

BKY olabilmek için Hazine Müsteşarlığına başvurarak lisans almak gerekiyor. Bireysel Katılım Yatırımcısı olabilmek için minimum 1 milyon TL’nin üzerinde bir sermayenin bulunması ve lisans almadan önceki iki takvim yılında, 200 bin TL’nin üzerinde yıllık gayrisafi gelire sahip olmak gerekiyor.

KRİTERLER NELER?

Ayrıca tecrübe kriteri olarak, banka ve finansal kuruluşlarda fon veya portföy yöneticisi olarak çalışmış olmak, lisans alınmadan önce son beş yıl içinde en az iki yıl, yıllık cirosu en az 25 milyon TL olan bir şirkette genel müdür yardımcısı veya dengi bir pozisyonda çalışmış olmak, BKY ağlarının birine lisans alınmadan önce en az bir yıl süreyle üyeliğinin bulunması ve en az üç şirkete BKY olarak ortak olunması şartlanndan biri aranıyor.

Yönetmelikte şartları sağlayan girişimcilere vergi desteği var. Lisanslı BKY1 ler, hisselerini en az iki tam yıl elde aıtmaları şartıyla, yüzde 75 vergiden muaf oluyor. Belirlenen tutara göre bunda yıllık indirim tutan 1 milyon TL’yi aşamaz şartı bulunuyor. Lisans beş yıllık veriliyor ve beş yılın sonunda yenilenebiliyor.

01.01.2014 itibariyle yapılacak BKY lisans başvumları ise yine yönetmelik kapsamında akreditasyon alacak ağlar vasıtasıyla yapılacak, bu tarihten itibaren doğaldan Hazine Müsteşarlığına başvuru yapılamayacak. Yani her melek yatırımcı, BKY ağlan kuaılduktan sonra mudaka bir ağın üyesi olmak zonında kalacak. Hazine Müsteşarlığına yapılan BKY başvurulan için herhangi bir ücret alınmayacak. Melek yatırımcıların BKY ağlarına üye olabilmesi için ilgili ağlara ödemesi gereken ücretler söz konusu olabilecek.

400 MİLYON TL BEKLENİYOR

Hazine Müsteşarlığı Mali Sektörle İlişkiler ve Kambiyo Genel Müdürü Ali Arslan, geleceğe yönelik tahmini rakamlarını ifade etmişti. Ali Arslan, tahminleri konusunda şu açıklamaları yapmıştı:

“Yaptığımız muhafazakar tahminler sonucunda önümüzdeki beş yıl içinde Türkiye’deki aktif bireysel katılımcı sayısının 600’e çıkacağını, bu melek yatırımcıların Türkiye’de ortalama 400 milyon TL yatırım yapacağını ve bu yatınmlann 2 bin başarılı şirket ortaya çıkaracağını, 50 bin kişiye de istihdam sağlayacağını hesap ediyoruz.”

Ali Arslan, Hazine Müsteşarlığı olarak ülkenin ekonomik ve kültürel yapısına göre ve yatırımcılar ile girişimcilere danışarak oluşturdukları yönetmeliğin asıl amacının; arzı güçlendirmek, yatınmlarda belirli standartlar oluşturarak sektöre çeki düzen vermek ve kaynak olanağını artırarak girişimciler ile melek yatırımcıların finansmana erişimlerini sağlamak olduğunu ifade ediyor. Hazine Müsteşarlığı, bu süreçte ağlarla işbirliği halinde ve Ortak Yatırım Fonu sayesinde Türkiye’de sayıları 600’e ulaşan melek yatırımcıların riskini paylaşacak, kâr edildiği takdirde de kamu olarak bu kârdan pay alacak.

LİSANS ALANLAR NE PLANLIYOR?

Lisansın verilmeye başlamasıyla birçok isim de lisans almaya başladı. Lisans alan melek yatırımcılar arasında daha önce hiç yatınm yapmamış ünlü iş insanlarının yanı sıra internet yatırımları olan bildiğimiz melek yatırımcılar da var. Bunlardan birini de Markafoni Kurucusu Sina Afra oluşturuyor. Afra, “Ben lisansı aldım. Bunu kullanmayı düşünüyorum. Şu an değişik alternatifleri değerlendirme sürecindeyim. Teşvik, genel olarak ortaklarımın ve benim bireysel olarak yatırımlara girmemizi destekledi” diyor.

Lisans alan bir diğer isim olan Pozitron Kurucu Ortağı Fırat Işceber de “Kardeşim ve ortağım Fatih ile birlikte melek yatırımcı lisansını aldık. Bunu değerlendireceğiz. Bugüne kadar yaptığımız yatırımlar arasında Shakespeare In Love, Ustaeli.com, StilSOS, Sociaplus, Mapps, JoyFoodz, Intelrad, Integmo ve Aktivito bulunuyor” şeklinde açıklama yaptı.

Yemeksepeti.com kurucularından CIO Melih Ödemiş de lisans alan isimlerden. Lisansı almadan hemen önce 2-3 kadar girişime yatırım yaptığını ifade eden Melih Ödemiş, “Onlarla ilgili avantajlardan faydalanmak için bir girişimde bulunmadım. Ama bundan sonraki yatırımlanmda lisans çerçevesinde yaptığım yatırımlarda tabii ki teşvikten yararlanmayı hedefliyorum.

Teşvik, yapacağım yatırımlarda karar verme noktasında işi bir miktar kolaylaştıracak. Ama yine yatırım yapma kriterlerim aynı kalacak” diyor.

YATIRIMCILAR, FONLAR…

Son dönemde profesyonel hayatını bırakıp kendi girişimlerini kuran isimler çoğalıyor. Özellikle melek yatırımcı alanında bu gibi isimleri daha fazla duyar olduk. Bunlar arasında kısa zamanda 10’un üzerinde yatırım yapan Paul Doany dikkat çekti. Türk Telekom eski CEO’su Paul Doany, IT ve internet alanında yaptığı yatırımların yanı sıra varlık yönetimi ve enerji gibi sektörlerde de toplamda 12 şirkete ortak oldu. Yeni yatınmlara da sıcak bakan Paul Doany, ana yatınmlarını yaptığı için melek yatırımcı lisansı almadığını söylüyor. Ama melek yatırımcılığa teşvikin çok önemli bir girişim olduğunu, bunun özellikle Türk yatırımcılarını cesaretlendireceğini ve böylece daha fazla erken aşamadaki şirketlere yatırım yapılabileceğini ifade ediyor. Bunun da ekonomi için çok önemli olduğunu vurgulayan Paul Doany; “Yeni şirketlerin yeni bir ekonomiye ihtiyacı var. Çünkü ‘eski’ ekonomi şirketlerinin buna adapte olmaları çok yavaş gerçekleşiyor” diyor.

15 ŞİRKETE 13 MİLYON?

Earlybird Venture Capital Ortağı Cem Sertoğlu ise daha önce melek yatırımcı olarak yaptığı yatırımlara artık Earlybird Venture Capital çatısı altında yatınm yapıyor. Bugüne kadar melek yatırımcı olarak 15 şirkete, yaklaşık 13 milyon dolarlık toplam yatınm yapan Cem Sertoğlu, “Earlybird, 800 milyon dolann üzerinde varlık yöneten, www.myfikirler.com Avrupa’nın en büyük girişim sermayesi fonlanndan biri. Sadece teknoloji sektöründe yatırım yapıyoruz. Özellikle sermayeyi yüksek randımanla kullanabilen alanlara ilgiliyiz. Yatırım kararlanmızda öncelikli faktörler, ekibin kalibre ve kalitesi, pazar büyüklüğü ve büyüme potansiyeli, tanımlanmış probleme getirilen çözümün pazarda kabul gönne seviyesi” diyor.

ABD’DEN DAHA KAZANÇLI

Bir diğer yatırım fon şirketi de Intel Capital. Türkiye’de Nokta ve Grupanya’ya yatırım yapan Intel Capital, yatırım yapmak için birkaç şirketle daha ilgileniyor. Bunlar arasında internet dikeyleri, mobil servisler, KOBl’lere uygun SaaS tabanlı kurumsal yazılım şirketleri ve büyük çapta bazı altyapı ürünleri gibi alanlar var. Intel Capital Ortadoğu ve Afrika Bölge Direktörü Banş Aksoy, Türkiye’de de melek yatırımcıların ortalamada ABD ve Ingiltere örneklerine benzer kazançlarda geri dönüşler alabileceğini düşündüğünü ifade ederek, “Devlet, melek yatırımcıların aldığı riski hafifletecek, oldukça çekici vergi avantajları getirdi. Bu tarz avantajlar, daha önce melek yatırımcılığı düşünmeyen kişileri de bu varlık sınıfına çekiyor” diyor.

MELEK AĞLARI DA DEVREDE

Kişisel yatırımcıların yanı sıra melek yatıtımcıların kendi aralarında kurdukları ağlar da bulunuyor. Türkiye’de hali hazırda İLab, Lab-x, Galata Business Angels, TBAA, Endeavor, Linkangel gibi melek yatırımcı şirketleri faaliyet yürütüyor. 25 üyesi bulunan Galata Iş Melekleri Ağı, şu ana kadar dokuz şirkete toplam 2,5 milyon dolar yatırım yaptı. Yeni yılda 500 bin dolar yatırım hedefliyor. Galata İş Melekleri Genel Sekreteri Ayşe inal, devlet katkısının yatırımcıların çok daha rahat yatırım yapmasını teşvik edeceğini ve bu sayede melek yatırımcı sayısının da çok artacağını düşünüyor. Ayşe inal, “Aynı zamanda da melek yatırımcıların elde ettiği vergi teşviki, kriterlere uyan kişilerin daha çok yatıran yapmasına vesile olabilecek. Böylece yatırım sektörünün önü daha fazla açılacak” diyor.

ETOHUM’DAN YENİ YATIRIMLAR

Etohum ise kendi internet şirketini kurmak isteyen girişimciler ile şirketleri, yatırımcılan ve profesyonelleri bir araya getirmek amacıyla 2008’de kumlan bir oluşum. Etohum Kurucusu Burak Büyükdemir, bugüne kadar 25 şirkete yatırım yaptıklarını belirterek, “Bu yıl, Etohum olarak belirleyeceğimiz girişimlere, girişim başına 10 bin-20 bin dolar arasında, ilk tohum yatırımlarını yapacağız. Önümüzdeki üç yıl içinde toplam 6 milyon dolar yatırım yapmayı planlıyoruz” diyor.

Lisanslı melek yatırım ağı olmak üzere gerekli adımlan atmaya başladıklarını ifade eden Burak Büyükdemir, “Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği ekseninde uygulama ile lisanslı yatırımcı ağlan, düzenli olarak yapılan yatırımlarla ilgili rapor verecek ve yatırımların Hazine Müsteşarlığı’nın çizdiği çerçeve içerisinde kalması sağlanacak. Tüm bu süreç boyunca uygulanacak kriterler, sektörde belirli standartların oluşmasını ve etik yaklaşımların yerleşmesini sağlayacak” diyor.

TEB’DEN MELEKLERE DESTEK

Melek yatırımcılığa devletten gelen teşvikten sonra bir destek de finans tarafından, TEB’den geldi. Melek Yatırım Platformu’nu kuran TEB, bu platfonn ile melek yatırım yapmak isteyen bireyler ile girişimleri bir araya getirmeyi amaçlıyor. TEB Bireysel ve Özel Bankacılık Genel Müdür Yardımcısı Gökhan Mehdi, “Melek Yatırıma” kavramını, TEB Özel Melek Yatırım Platformu bünyesinde müşterilere alternatif bir yatırım aracı olarak sunduklarını ifade ediyor. Gökhan Mendi, “TEB Özel Melek Yatınm Platformu ile TEB özel müşterileri, girişimcilerle biraraya getiriliyor. Bu sayede varlıklarını, alışılmış finansal araçların dışındaki alanlarda değerlendimıek isteyen yatırımcılara, yani TEB özel müşterilerine farklı alanlarda yatırım fırsatı sunarken; gelecek vaat eden projelere de sennaye bularak ülkemizdeki girişimcilerin ekonomiye kazandırılmasını hedefliyoruz” diyor.

Bu platfonnda şu anda iki kanalla müşterilerine Türkiye’de yapılmakta olan yeni girişimleri sunan banka, TEB Girişimcilik Evi kanalı ile desteklenen projeleri, TEB Özel Melek Yatırım Platformu aracılığıyla, TEB Özel müşterileri ile paylaşıyor. İkinci olarak, TEB Özel Melek Yatırım Platformu kapsamında Etohum’un bu platfonna vereceği destek sayesinde her yıl Türkiye’de seçilen ve öne çıkan start-up projelerinin tanıtımı yapılacak; projelerde yatırımcı olarak yer alabilmek için atılması gereken adımlar anlatılacak.

BKS’deki 11 kritik madde

Bireysel Katılım Sermayesi Yönetmeliği’nin öne çıkan 11 önemli maddeyi Kamil Kılıç özetledi.

1- Bireysel Katılım Yatırımcıları’nın (BKY) devlet teşvikinden yararlanabilmesi için BKY lisansına sahip olması gerekiyor.

2- Lisans, yüksek gelire veya servete sahip yatırımcılar ve tecrübeli yatırımcılar tarafından alınabiliyor.

3- Yüksek gelire sahip olan yatırımcıların lisans alabilmesi için son iki mali döneminin yıllık geliri toplamının en az 200 bin TL olması ve 1 milyon TL’lik menkul veya gayrimenkul varlığını beyan etmesi gerekiyor.

4- Tecrübeli yatırımcılardan, finans kurumlarında fon yöneticisi, KOBİ finansmanı departmanı ve/veya girişim sermayesi şirketlerinde en az iki yıllık müdür pozisyonunda çalışma koşulu aranıyor.

5- BKY lisansları beş yıl süreyle veriliyor.

6- Devlet teşvikinden yararlanmak isteyen bireysel yatırımcılar en fazla 10 farklı anonim şirkete yatırım yapabilecek.

7- Bireysel Katılım Yatırımcıları’nın yapacakları yatırımların 20 bin TL ile 1 milyon TL aralığında olması gerekiyor. Ortak yatırımlardaysa bu rakam yılda bir kez olmak üzere en fazla 2 milyon TL olarak belirlendi.

8- Yatırım yapılacak girişimin yatırım öncesi aktiflerinin toplam değeri 10 milyon TL’yi aşmayacak.

9- Yatırım yapılacak şirketlerin en fazla 50 çalışan bulunacak.

10- Yatırım ağı üzerinden gerçekleşen yatırımların altı aylık sürelerle Hazine Müsteşarlığıma rapor sunması gerekiyor.

11- Yönetmelik 31 Aralık 2017 tarihine kadar yürürlükte kalacak. Bakanlar Kurulu bu süreyi 2022 yılma kadar uzatabilecek.

ASLANOBA
Yatırım miktarım 35 milyon dolara çıkacak”

“Melek yatırımcı lisansını ilk alan ben oldum ancak henüz kullanmadım. Belki bazı projelerimde kullanabilirim. Bu teşvikin internet zenginlerini yaratmak için iyi bir destek olduğunu düşünüyorum. Bunun sonucunu sonraki yıllarda daha çok göreceğiz.

Ekibiyle ve iş modeli ile başarılı bulduğum girişimlere yatırım yapıyorum. Projenin ölçeklenebilir olması önemli. Genelde 250 bin-1 milyon dolar aralığında yatırım yapıyorum. Bugüne kadar 30 civarında şirkete 28 milyon dolar yatırım yaptım. Yıl sonuna kadar şirket sayısının 40 olmasını planlıyorum. Yatırım miktarı da 35 milyon dolara çıkacak. Yılbaşından beri, Boni, Ehil, Tablet Seminerler, AnyMeeting AlvvaysFashion, İncir, Etohum, Fırsat Bu Fırsat, HemenKiralık, tasit.com, Vivense, BiTaksi, ininal, MailMag, idemama.com, dugun.com gibi sitelerde hisse satın aldım”

“Vergisel avantaj lar getiriliyor”

“Bireysel katılım yatırımcısı lisansıyla ilgili düzenlemenin amacı yüksek risk içermesi nedeniyle finansmana erişimde sıkıntı yaşayan başlangıç veya büyüme aşamasındaki girişimciler için yeni bir finansman kaynağı sağlanması. Bireysel katılım yatırımcılarının vergi avantajlarından yararlanabilmeleri için tam mükellef bir kurumun hisse senetlerini satın alarak, bu şirketin sermayesine iştirak etmiş olmaları gerekiyor. Ancak bu hisseleri almadan önce Hazine Müsteşarlığına başvurarak bireysel katılım yatırımcısı lisansı almış olmaları ve lisans kapsamında ortaklık kurdukları kurumlar tarafından yapılacak faaliyetleri beyan etmeleri de şart Alınan bu hisse senetlerinin bedelinin yüzde 75’i, yıllık gelir vergisi beyannamesinde beyan edilen gelirden düşülebiliyor. Vergi avantajından yararlanılan hisse senetlerinin en az iki tam yıl elde tutulması da gerekiyor. Vergisel avantajların hepsi sadece gelir vergisi beyannamesi veren mükellefler için geçerli.”

“Her yıl en az 1 milyon dolar yatırım yapacağız”

“Türkiye’de melek yatırımcı lisansı olarak da bilinen Bireysel Katılım Yatırımcısı (BKY) lisansını alan ilk grupta yer aldım ve bu lisansı almaya hak kazanan ilk yabancıyım. Vergi teşvikinden yararlanabilmek için BKS’ye birey olarak başvurulması gerekiyor. Faaliyetlerimize Türkiye’de bu yıl başladık ve bu yıl için 1 milyon dolarla yola çıktık. Hedefimiz her yıl en az bu tutarda, ama tercihen artan miktarlarda, yatırımlarımıza devam etmek. Şimdiye kadar 20’nin üzerinde şirketle görüşme yaptık. Bu görüşmelerimizden iki tanesi yatırımla sonuçlandı ve anlaşmalarımızı imzaladık. Bunlar kaliteli yeme içmeye yönelik bir sadakat kulübü olan Gastro Club (ww.gastrodub.com.tr) ve cep telefonu aksesuarlarıyla ilgili inovatif ürünler üreten Kabuk (www.telefonkilifim.com). Çok yakında görüşmelerimiz devam eden bir şirketle daha anlaşmamızı imzalayarak duyurularını gerçekleştireceğiz.”

“Gelecekyıl tekrar yatırım düşünüyorum”

“Melek yatırımcı olarak Dragon’s Den zamanında inploid.com’a yatırım yapmıştım, oradaki yatırımım devam ediyor. Şirket yeni bir yatırım daha aldı. Büyüyerek yoluna devam ediyor.

Şu dönem yeni bir yatırım düşüncem yok. Çünkü Big Chef s’e odaklandık, yurtdışı açılımını yapacağız. 2014 yılının sonuna doğru tekrar yatırım yapmayı düşünüyorum, internetin belli bir doygunluğa ulaştığını düşünüyorum, kısa vade de bu kadar çok hızlı bir büyüme olacağını düşünmüyorum. 0 nedenle temkinli olmakta fayda var. Gıda sektörü de olabilir. 0 zaman şartlarına bakıp değerlendireceğiz. Melek yatırımcılara getirilen teşvik faydalı bir uygulama oldu. Ben henüz lisans belgesi almadım. Belki 2014 döneminde yatırım yapmaya karar verdiğim zaman lisans almayı da düşünebilirim.”

“Melek yatırımcı ağı kuruyorum”

“Melek yatırımcı lisansı alan ilk sekiz kişiden biriyim. Bir yıl önce kendi girişimim olan sirketortağım.com’u kurdum.

Bin 800 üyesi olan bir iş ağım var. Bu tebliğ çıkınca benim yaptığım işin buna uyduğunu görüp melek yatırımcı ağını kurmanın önemli olduğunu düşündüm. Sanal ağımı daha resmi bir ağa çevirmeye karar verdim. Şimdi 10 ortağımla birlikte sirketortagim.com melek yatırımcı ağını kuruyorum. 30 projem var. Yeni projeler de geliyor. Eylül ayının ikinci yarısında 28 projeyle sunum yapılacak ve ay sonunda Hazine’ye başvuracağım. Beş melek ve beş yatırım gerekiyor ağ kurmak için. Ağ başkanı olarak ben bu şartları yerine getirip kuracağım. 28 projenin yüzde 25’ini seçeceğiz. Sadece e-ticarete yatırım yapmayacağım. Sanayiden geldiğim için farklı alanlara yatırım yapacağım. Üretime dönük inovatif ürünleri bulacağız. Yurtdışına da satış yapacağız. Gıda sektörünü özellikle tercih ediyorum. 20 bin ile 1 milyon TL arasında bir sermaye aralığı var. 2014’te 5 milyon TL fon oluşturacağız. Çok büyük bir fon olmayacağız ama bilgi aktarımı konusunda büyük tecrübe sağlayacağız.”

Gözde Yeniova / Ekonomist Dergisi /