Kadın girişimcilere özel kredi ve hibeler

Türkiye’de kayıtlı kadın girişimci sayısı sadece 93 bin. Bu sayının azlığı başta STK’lar ve üniversiteler olmak üzere, kamu ve özel sektör kuruluşlarını kadın girişimcilere destek için harekete geçirdi. Bankalar da kadın girişimcilere özel düşük faizli kredi sağlayıp, danışmanlık hizmeti veriyor.

TÜRKİYE’DE faaliyet gösteren işletme sayısı yaklaşık 1.5 milyon. Buna karşın TOBB’un (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği) son verilerine göre kadın girişimcilerin sayısı sadece ve sadece 93 bin… Yani Türkiye çapında işletme sahipliğinde kadınların payı yüzde 6.5 seviyesinde. Bu sayı işletme sayısının 1.3 milyon olduğu 2011 yılında 80 bin civarındaydı. Yani kadın girişimcilerin payı yüzde 6’lardaydı. Yıllar itibariyle hızlanmış gibi görünse de Türkiye’nin bu konuda hala gidecek çok ama çok uzun bir yolu var…

Özellikle Avrupa Birliği ülkeleri ve ABD’ye göre bu konuda çok gerilerdeyiz. Çünkü sözünü ettiğimiz bu ülkelerde kadın girişimcilerin payı ortalama yüzde 20’ler düzeyinde.

Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) verilerine göre Türkiye’de en fazla kadın girişimci İstanbul’da, en az ise Bayburt’ta. Bölgesel olarak bakıldığında ise Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinin kendi hesabına çalışan veya işveren olan kadın sayısı açısından daha önde olduğuna vurgu yapan KAGİDER Başkanı Dr. Gülden Türktan, illere göre dağılım hakkında ise şunları söylüyor:

“Türkiye’de en fazla kadın esnaf ve sanatkar 31 bin 683 kişiyle İstanbul’da bulunuyor. İstanbul’u, 24 bin 783 kişiyle İzmir, 10 bin 586 kişiyle Bursa, 10 bin 438 kişiyle Antalya, 10 bin 283 kişiyle Ankara, 7 bin 871 kişiyle Balıkesir, 7 bin 245 kişiyle Adana, 6 bin 645 kişiyle Mersin, 6 bin 592 kişiyle Samsun ve 6 bin 350 kişiyle Muğla izliyor.

Türkiye’de en az kadın esnafın bulunduğu il 63 kişiyle Bayburt olarak kayıtlara geçmiş durumda. Bayburt’u 91 kişiyle Siirt, 123 kişiyle Hakkari, 155 kişiyle Ardahan, 157 kişiyle Batman, 181 kişiyle Şımak, 184 kişiyle •. Tunceli, 194 kişiyle İğdır, 208 kişiyle Muş ve 215 kişiyle Erzincan izliyor.”

POZİTİF AYRIMCILIK

Kadın girişimcilerin gelişmiş ülkelerin oldukça gerisinde kalması başta bankacılık kesimi olmak üzere, ekonomi yönetiminden iş dünyasına, sivil toplum kuruluşlarından üniversitelere her kesimi harekete geçirmiş görünüyor. Özellikle 2000’li yılların ikinci yarısından itibaren bu kesimlerde kadının ekonomik hayata kazanımı ve girişimciliğini desteklemeye yönelik çok sayıda proje hayata geçirildi. Bu projelerde özellikle sermaye ve bilgi yetersizliği bulunan buna karşın aile ekonomisine bir şekilde katkıda bulunmak isteyen kadın girişimciler ön sırayı aldı.

Örneğin, bugün Garanti, Yapı Kredi, Akbank ve Halk Bankası kadınlara özel faiz oranlı krediler vermeye başladılar. Ayrıca tüm bankacılık hizmetleri ve ürünlerinin yanı sıra danışmanlık hizmeti sundukları paketler de çıkardılar. Kadın girişimciye pozitif ayrımcılık yaptıklarını kabul eden Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, myfikirler.com “Örneğin kadın girişimcilere kullandırdığımız kredilerin faizlerini diğer benzer özelliklerdeki kredilerin altında tutuyoruz” diyerek bankanın bu konudaki politikasını özetliyor.

Bankalar yalnız yurtiçi kaynakların değil uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli düşük faizli kredilerin de kadın girişimcilere ulaşması için köprü görevi üstlenmiş durumda. Bu kapsamda örneğin Yapı Kredi Bankası, Avrupa İmar Bankası, Akbank ise uluslararası sivil toplum kuruluşu olan En-deavor’ın düşük faizli uzun vadeli kredilerinin kadın girişimcilere ulaşmasına aracılık yapıyor.

AB 2014’Ü BEKLİYOR

Avrupa Birliği (AB) Başkanlığımın içinde bulunduğumuz dönem kadınlara özel kredi ve hibe kredi programları bulunmuyor. Ancak AB yetkilileri, 2014 yılı içinde kadınlara özel bir program çıkartmak için hazırlık yaptıklarını söylüyor.

Bunun dışında kadın girişimcilere özel mesleki eğitimler, finansal eğitimler, krediler, hibe krediler, danışmanlık hizmetleri sunan çok sayıda sivil toplum kuruluşu (STK) ve vakıf var. Örneğin, “Kadın Girişimciler Kurulu” oluşturan TOBB, Ka-dın-Erkek Eşitliği Çalışma Grubu kuran TÜSlAD’ın (Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği) yanı sıra, Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER), Türkiye İsrafı önleme Vakfı ve Kadın Emeğini Değerlendirme Vakfı bu konuda örgütlenen STK’lardan sadece birkaçı. Ayrıca her yıl olduğu gibi bu yıl da KOSGEB (Küçük ve Orta ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) ile TKDK (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) da kadına pozitif ayrımcılık yapan kredi ve hibe destekleriyle öne çıkıyorlar.

İşte size en büyük sorunu finansman bulmak olan kadın girişimcilere özel ürün ve hizmetleri olan banka, sivil toplum kuruluşu, devlet kurumu ve özel kuruluşlar…

GARANTİ’DEN 543 MİLYON TL

Kadın girişimcileri radarına alan ve bunu ısrarla vurgulayan bankalardan birisi Garanti… Bankanın kadını hedefleyen çok sayıda ürün ve hizmeti var. Tüm bu ürünleri “Kadın Girişimci Destek Paketi” kapsamında sunan banka, çok sayıda farklı kredi seçenekleri ve sosyal sorumluluk projeleriyle öne çıkıyor. Bu krediler sayesinde, işini büyütmek isteyen kadın girişimcilerin finansal kaynaklara daha kolay ulaşmasını sağladıklarını vurgulayan Garanti Bankası Genel Müdür Yardımcısı Nafiz Karadere, “Paketten, belirli bir yatırım projesine sahip ya da mevcut firmasını genişletmek isteyen tüm kadın girişimciler yararlanabiliyor. Örneğin, kadın girişimcileri hedeflediğimiz Altın Teminatlı Kredi sayesinde, kadınlarımıza altın birikimlerini hem teminat olarak gösterme hem de banka hesabında değerlendirme fırsatı sunuyoruz. Kadın girişimcilerimize ayrıca, myfikirler.com teminat sıkıntısı çeken KOBİ’lerimiz için tasarladığımız ‘işimi Kuruyorum Destek Paketi’nden de faydalanma imkanı sunuyoruz. Bu sayede özel kredi ve danışmanlık hizmeti sağlıyoruz” diyor.

Banka bu paket sayesinde kadın girişimcilerin en çok faydalanabilecekleri seçenekleri bir araya getiriyor. Kredi başvuru kriterlerinin mümkün olduğunca geniş ve müşteri ihtiyacına göre şekillenip adeta kişiselleştirilebildiğini söyleyen Karadere, kadın girişimcilere sunulan diğer hizmetleri ise şöyle özetliyor:

“Bu paketteki özel faiz oranları içeren ihtiyaç ve yatırım kredileri sayesinde, kadın girişimcilere, tahsilat ve ödemelerini kolayca yapabilme olanağı yaratıyoruz. Kadın Girişimci Destek Kredisi’yle, her türlü yatırım ve işletme sermayesi ihtiyaçları için 60 aya varan vadelerle taksitli kredi sağlıyoruz. Hazır Hesap ile çek ve faturalarını ödeyebiliyorlar. Pakette çek karnesi ve POS ürünümüz de var. Bu paket kapsamında kadın girişimci müşterilerimiz ortalama 30 bin TL kredi kullanıyorlar.”

Kadın girişimcilere odaklanan banka bu kapsamda 2007’den bu yana “Türkiye’nin Kadın Girişimcisi Yarışması”nı düzenliyor. Söz konusu bu yarışmanın yanı sıra, 2008’den bu yana yine KAGİDER’le birlikte “Kadın Girişimci Buluşmaları” gerçekleştiriyor. Bu toplantılar sayesinde bugüne kadar, 24 ilde 4 bin 500 kadın girişimci eğitim aldı. Banka bunun dışında Eylül 2012’de, Boğaziçi Üniversitesi Yaşam Boyu Eğitim Merkezi’nin işbirliğiyle, kadın girişimciler için ücretsiz “Kadın Girişimci Yönetici Okulu” projesini başlattı. Proje kapsamında katılımcı kadın girişimcilere yaklaşık bir ay süren mesleki donanımı güçlendirecek, pratik bilgilerin aktarıldığı yoğun bir eğitim verildi. Banka ayrıca geçen yıl, KAGİDER’le birlikte Uluslararası Kadın Girişimcilik ve Liderlik Zirvesi’nin üçüncüsünü gerçekleştirdi.

Garanti Bankası bugüne kadar Kadın Girişimci Destek Paketi kapsamında toplam 543 milyon TL tutarında 18 bin 700 adet kredi kullandırdı. Karadere’nin verdiği bilgiye göre, söz konusu bu rakamın içinde yalnızca, hakim ortak oldukları işletmeleri için talep ettikleri krediler bulunuyor.

AVRUPA’DAN KREDİ VAR

Yapı Kredi, mart ayında Avrupa İmar Bankası (EBRD) ile imzaladığı, 20 milyon euro tutarındaki kredi anlaşması kapsamında kadın girişimcilere uygun maliyetli finansman desteği sağlamaya başladı. Anlaşma kapsamında, ortaklık yapısında veya yönetiminde kadın girişimcilerin bulunduğu tüm firmaların söz konusu kaynaktan yararlanabildiğim söyleyen Yapı Kredi Kurum sal ve Ticari Bankacılık Yönetimi’nden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Feza Tan bankanın kadın girişimcilere yönelik sunduğu diğer hizmetleri ise şöyle özetliyor: “Sektör farkı olmadan tüm kadın girişimciler bu kredimizden faydalanabiliyor. Ayrıca bu kapsamda Türkiye’nin farklı noktalarında kadınlarla toplantılar düzenleyerek, EBRD danışmanlarıyla birlikte Türkiye’deki kadın girişimcilerin krediye erişim imkânlarım ele aldık. Büyüme dönemindeki finansal ihtiyaçlarını desteklemek için ne gibi hizmetler sunduğumuzu değerlendirdik. Kadın girişimcilerin gözünden mevcut hizmetler üzerine geri bildirim aldık.”

Banka ayrıca kadın girişimcilere Yapı Kredi’nin girişimcilere özel diğer kredi ürünlerini de kullandırıyor. Yeni girişim yapmak isteyenlerin en çok tercih ettiği sistemin franchising olduğunu söyleyen Tan, “Start-up (kuruluş aşamasındaki) girişimcilere franchising hizmeti sunuyoruz. Ayrıca imalat sektörüne özel altı aya kadar ödemesiz 60 ay vadeli donanım kredisinin de aralarında yer aldığı finansman imkanı sağlıyoruz. Bunun dışında avantajlı bankacılık işlemleri, sektöre  özel sigortalar, dış ticaret hizmetlerimiz de var” diyor.

Tan’ın verdiği bilgiye göre, Yapı Kredi kadın girişimcilere daha uygun maliyetli ve daha uzun vadeli finansman imkanları sağlıyor.

HALKBANK’TAN BİR İLK

Halkbank, Kredi Garanti Fonu (KGF) ile imzaladığı protokol sayesinde ilk işini kuran kadın girişimcilere “Kadın Girişimcilere İlk Adım Kredisi” kullandırmaya başladı. İlk Adım Kredisi, ilk defa iş kurmak isteyen ya da bir yılı aşmamak üzere ticari faaliyette bulunan tüm kadın girişimcilere kullandırılıyor. Halkbank Esnaf ve KOBİ Bankacılığı Genel Müdür Yardımcısı Taner Aksel, konuyla ilgili olarak, “Ödemesiz dönem avantajı ile verilen krediyi kadın girişimcilerimiz kendi nakit akışlarına göre ister 60 ay vadeye kadar aylık eşit taksitli isterse de altı ay ila bir yıl arasında dönemsel taksitli olarak alabiliyor” diyor.

Halkbank bu konuda öncülük eden bir banka. 1994 yılında Türkiye’de ilk kez bir kadın girişimci Halkbank kanalıyla banka kredisine ulaşabildi. Aksel, 2013 yılında yine bir ilke imza atmak için ilk işini kuracak kadın girişimcilere çok özel imkan ve kolaylıklar sağlayan yeni bir kredi oluşturduklarını vurguluyor. Bu kredi ile yılsonunda bin kadın girişimciye ulaşmayı hedeflediklerini söyleyen Aksel, sözlerine şöyle devam ediyor:

“Yeni kredimizi mevcut kredimize ek özellikler katarak geliştirdik. İşbirliği içinde olduğumuz Kredi Garanti Fonu (KGF), kadın girişimcilere avantaj ve öncelik sağladı. Bu sayede krediden yararlanmak isteyen girişimcilere ve girişimci adaylarına, mali evrak ve maddi teminat şartı aramadan, kolay başvuru yapılabilen, düşük faiz ve yüksek KGF kefalet oranına sahip kredilerle destek oluyoruz. Krediye kurmak istediği işle ilgili hiçbir tecrübesi ya da eğitimi olmayan ev kadınlarından üniversiteden yeni mezun olmuş kadınlara kadar geniş bir yelpazedeki girişimci adayları ve ticari faaliyeti devam eden kadın girişimciler başvurabiliyor.”

Halkbank, bu yıl kadın girişimciler özel ücretsiz eğitim programları da düzenlemeye başladı. Danışmanlık niteliğindeki bu programa dijital ortamdan da katılmak mümkün. Banka 6 Mayıs 2013’te İstanbul Kartal’da “Yeni Nesil Kadın Girişimciler İçin Sosyal Medya Kullanımı ve Elektronik Jş Fırsatları” ile “Paramı ve Ekonomiyi Yönetiyorum” başlıklı eğitimler düzenledi. Programlara 100 kadın girişimci katıldı.

Ayrıca bu sene hizmete giren www.halkbankkobi.com.tr sayfasında da kadın girişimcilere özel yer ayrıldı.

Taner Aksel’in verdiği bilgiye göre, Halkbank’a haziran sonu itibariyle 569 kadın girişimci kredi başvurusunda bulundu. Bunlardan şartları sağlayabilen 128 kadın kredi kullanabildi. Bu dönemde kadın girişimcilere kullandırılan kredilerin toplamı ise 5 milyon 22 bin 569 TL oldu.

AKBANK ENDEAVOR’A ARACI

Akbank tüm girişimci gruplarına olduğu gibi kadın girişimcilere de Girişimi Destek Paketi kapsamında ürün ve hizmet sunuyor. Bu pakette girişimcilerin kısa vadeli nakit ihtiyaçlarını anında karşılamak için Artı Para Kredisi, çek karnesi ve “Axess Business Girişimci”yi sunduklarını söyleyen Akbank Ticari ve KOBİ Bankacılığından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Kaan Gür, “Axess Business Girişimci ile müşterilerimiz pek çok ihtiyaçlarını özel avantajlarla finanse edebiliyor. ‘Girişimci Destek Paketi’ ile müşterilerimiz üç ay boyunca Akbank şubelerinden 10’ar adet havale, EFT işlemlerini ve çek tahsilatlarını, Akbank İnternet Şubesi’nden de havale ve EFT işlemlerini sınırsız şekilde ücret-siz gerçekleştirebiliyor” diyor. Banka ayrıca girişimciler için finansman desteği eğitim programı ve yarışmalar düzenliyor.

15 ülkede ofisi bulunan sivil toplum kuruluşu Endeavor ile işbirliği de gerçekleştiren banka bu kapsamda, Endeavor girişimcileri için uygun teminat koşulları, uzun vade, düşük faiz gibi avantajlar içeren bir kredi havuzu açtı. Yine Endeavor ile “Melek Yatırımcı” modeli hakkında KOBl’leri bilgilendiren banka, girişimci şirketlere özel “iyi Yatırım” ve “iyi Girişim” zirveleri de düzenliyor.

Girişimci üniversite öğrencilerini de unutmadıklarını söyleyen Gür, “Global Üniversiteli Girişimci Yarışması” ve Sabancı Üniversitesi ile birlikte hayata geçirdikleri “Akbank Girişimci Geliştirme Programı” gibi programlar düzenledikleri bilgisini de veriyor.

TOBB’dan kadınlara ücretsiz fuar imkanı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği [TOBB], kadın girişimciliğini desteklemek ve örgütlü hale getirmek için kendi bünyesinde 29 Ekim 2007’de Kadın Girişimciler Kurulu oluşturdu. Şu anda tüm il ve ilçelerdeki oda ve borsalarda kadın girişimci kurulları . bulunuyor. Amaçlarının, kadın

girişimci potansiyelinin sayı olarak da nitelik olarak da geliştirilmesi olduğunu söyleyen TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, yaklaşık altı yıl önce başlatılan girişimci kadınlara özel çalışmaları hakkında şunları söylüyor: ‘TOBB olarak, kadın girişimcilerin taleplerinin karşılanması için, krediye erişemeyen, teminat noktasında sorun yaşayan kadın girişimcilerimize Kredi Garanti Fonu’ndan öncelik ve ayrıcalık tanıyoruz. Yine tüm Türkiye’deki fuar düzenleme yetkisi TOBB’da olduğu için, tüm fuarlarda kadın girişimcilerimize ücretsiz stant sunuyoruz. Girişim sermayesinde ortağa ihtiyacı olan, proje önerisi olan kadın girişimcilerimize de öncelik veriyoruz. Kadın girişimcilerin genç kızlarımıza rol model olması için her platformda ön plana çıkarıyoruz. Ülkemizin refah seviyesini yükseltmek istiyorsak girişimciliği destekleyip, girişimci sayısını artırmamız gerekiyor. Bu noktada kadınlar istihdama daha fazla katılmalı, tüketici olmaktan çıkarak üretici konumuna geçmeli. Hedefimiz, kadın girişimcilerin sayısını, erkek girişimcilerin sayısıyla eşit hale getirmek olmalı. TOBB da Kadın Girişimciler Kurulu’nun hayata geçirilmesi, kadınlarda oda ve borsa organ seçimleri konusunda farkındalık oluşturdu, ilgiyi artırdı.

2009 yılında bin 500 olan kadın girişimciler kurulu üye sayısı ise bugün 6 bin 500’e ulaşmıştır.”

Şirket kurana KOSGEB’den artı destek

Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulması amacıyla “Girişimcilik Destek Programı” uyguluyor. Bu kapsamda kurum ücretsiz olarak “Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri” veriyor. Yine bu kapsamda yeni kurulan işletmelere “Yeni Girişimci Desteği” adı altında finansal destek de sağlanıyor. 2013 yılı için açıklanan KOSGEB’in “Yeni Girişimci Desteği” paketinde kadın ve özürlü girişimcilere artı finansal destek veriliyor. Bu destek paketi kapsamında KOSGEB yeni kurulmakta olan işletmeye “İşletme Kuruluş Desteği” için maksimum 3 bin TL, “Makine, Teçhizat, Ofis Donanımı ve Yazılım Desteği” için maksimum 15 bin TL, “işletme Giderleri Desteği” içinse maksimum 12 bin TL sağlıyor. Söz konusu destekler geri ödemesiz, başka deyişle hibe şeklinde oluyor. Bu kapsamda kadın ve özürlü girişimcilerin hibeden yararlanma imkanları daha yüksek oranlarda tutuluyor. Örneğin, işletme Kuruluş Desteği için bin TL’lik başvuruda bulunan bir girişimci şayet birinci ve ikinci bölgede faaliyet gösteriyorsa bunun yüzde 60’ını yani 600 TL’yi hibe olarak alabiliyor. Aynı işletmenin hakim ortağı eğer kadın veya özürlü girişimci ise bu oran yüzde 70’e çıkıyor. Başka deyişle 700 TL hibe almaya hak kazanıyor. Geri ödemesiz işletme kuruluş desteği başvurusunda bulunan şirket şayet 3., 4., 5. veya 6. Bölgede faaliyet gösteriyorsa hibe oranı yine yüzde 70’e çıkıyor. Bu girişimcinin kadın veya özürlü olması durumundaysa bu oran yüzde 80’e ulaşıyor. Benzer indirimler “İşletme Giderleri Desteği” ve “Sabit Yatırım Desteği” için de aynı oranlarda uygulanıyor.

Kadına ve çiftçiye hibe…

Kadın girişimciler, TKDK’nın (Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu) Kırsal Kalkınma Programı kapsamındaki tüm hibe programlarına başvurabiliyor. Üstelik kurum kadınların ve genç çiftçilerin sorumluluğunda başlatılacak bazı projelere de öncelik tanıyor. Örneğin, yerel ürünler ve mikro işletmelerin geliştirilmesi kapsamında, geleneksel el sanatları (nakış, cam eşya, sedef kakmacılığı, hasır dokuma, gümüş işleri, seramik üretimi, çinicilik, keçe yapımı, halı kilim dokuma) destekleniyor. Çiftlik turizmi, pansiyon, otel, restoran, sportif aktivite, doğa gezisi, tarihi geziler ve benzeri alanlarda proje geliştirenlere de TKDK tarafından hibe veriliyor.

Tüm bunların dışında başka alanlarda da projeler geliştirip hibe almak mümkün. Örneğin, gezici arıcılık yapıyorsanız, kovanların gözetim ve bakımı için karavan alabilir ve bunun için hibe imkanlarından yararlanabilirsiniz. Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi programı kapmasında, mikro ve küçük ölçekli tarımsal işletmelere ve üretici örgütlerine, arıcılık yapanlara, bal üretenlere, tıbbi ve aromatik özelliği olan bitkileri eken, toplayan ya da bunları işleyip pazarlayanlara hibe veriliyor. TKDK, bu konularla ilgili geliştirilecek projeler için yapacağınız harcamaların yüzde 50’sini, bazı alanlarda ise yüzde 65’ini karşılıyor. Projelerin harcama tutarının ise 10 bin ile 400 bin euro arasında olma sınırı var.

Üniversitede öğrenciyken girişimci oldum

Kendi girişimcilik serüvenimin zihniyet değişimi açısından önemli olduğunu düşünüyorum. Zira ilk girişimcilik deneyimim henüz 21 yaşında üniversite öğrencisiyken gerçekleşti ve girişimci bir kadın olarak erkek egemen iş dünyasında yer almanın zorluklarını yaşadım. Ancak girişimcilikte günümüzde en önemli kıstas iyi bir iş fikrine ve projeye sahip olmak. İş fikrinizi doğru anlattığınız takdirde sermaye ortağı, kredi vb. finansmanlara erişim kolaylaşıyor. Şu anki sürece bakarsanız melek yatırımcılar tüm dünyada iyi projeleri ve iş fikirlerini arıyorlar. TÜSİAD’ın yürüttüğü “Bu Gençlikte İş Var” projesi de genç girişimcilerin iş fikirlerinin değerlendirilmesi açısından önem taşıyor.

Gülden TÜRKTAN / KAGİDER Başkanı
En büyük engel kültürel…

KAGİDER Başkanı Dr. Gülden Türktan TÜİK verilerine göre istihdamdaki yaklaşık 7 milyon kadının çok küçük bir bölümünün kendi işini yaptığını hatırlatarak, ‘Türkiye’deki kadın girişimcilik oranı ancak yüzde 6 civarında

seyrediyor ki bu çok düşündürücü ve kaygılandıncı bir durum” tespitinde bulunuyor. KAGİDER’in halen aktif çalışan ve tüm sektörlerde faaliyet gösteren 285 kadın girişimci üyesi olduğunu söyleyen Türktan, Türkiye’de kadın girişimci sayısını artırmaya yönelik sürdürdükleri projeler hakkında şu bilgiyi veriyor:

“KAGİDER olarak 2010’da başlattığımız ‘Geleceğin Kadın Liderleri’ projemiz var. Bu programı genç kadınları iş hayatına hazırlamayı, onların yetkinliklerini ve profesyonel iletişim ağlarını artırmayı hedefleyerek kurguladık. 2010 yılında Dünya Bankası tarafından fonlanan projenin yürütücüsü olan KAGİDER, 2011 yılından itibaren ise proje kapsamında Sanofi Türkiye’nin kurumsal desteğini almaya başladı. Kadın girişimci eğitimlerimiz ve mentorluk desteğimiz ise devam eden diğer projelerimiz. Ayrıca son dönemde ‘Avrupa Kadın Girişimci Mentorleri Ağı’ projesi ile Türkiye’deki kadın girişimcileri ve mentorları Avrupa’daki büyük bir ağa entegre ediyoruz.

Özellikle teknoloji sektöründe, kadın çalışan ve girişimci açığı çok büyük. Bu boşluğu kapatmak amacıyla, Teknolojide Kadın Hareketi1 adında Vodafone desteğiyle yürüttüğümüz bir projemiz var.

Ayrıca Türkiye’nin girişimcilerine dokunmak üzere Garanti Bankası ile birlikte her yıl Türkiye’nin beş farklı ilinde ‘Kadın Girişimci Buluşmaları’ düzenliyoruz. Bugün kadar 25’e yakın ile gittik, kadın girişimcilerle buluştuk. Üniversiteli genç kadınlar için ‘Genç KAGİDER’ etkinlikleri düzenliyoruz. 2012 yılında Türkiye çapında 10 farklı üniversitede bu etkinlikleri gerçekleştirdik.

Ülkemizdeki kadın istihdamını artırmak için yaptığımız bir diğer çalışma da ‘FEM Projesi’. Tam adı ‘Fırsat Eşitliği Modeli’ olan FEM, 2011 Temmuz ayında Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick’in katılımıyla lanse edildi. Katılımcılara ilk sertifikalarını, 14 Eylül 2012 tarihinde teslim ettik. Sertifika töreninde FEM Projesi’nin kamu kurumlarında da uygulamasına yönelik karar alındığı açıklandı ve bakanlık ile KAGİDER arasında Türkiye’de Kamu Fırsat Eşitliği Modeli’ne (KAFEM) ilişkin protokol imzalandı. Kadın girişimciler üyemiz olabileceği gibi, bu saydığımız tüm etkinliklerimizi üyemiz olmadan www.kagider.org adresinden de takip edebiliyorlar.” KAGİDER Başkanına göre, Türkiye’de kadın girişimcinin önündeki en önemli engel kültürel… “Kadının yeri evidir, kadın ailenin bir parçasıdır, kadının asli sorumluğu ev işleri ve çocuk bakımıdır” gibi yerleşmiş ataerkil düşünce biçimlerinin kadının önündeki temel engeller olduğunu vurgulayan Türktan’a göre, finansal kaynaklara erişimdeki sorunlar, eğitime erişimdeki problemler, kamuda kadın temsilinin azlığı, iş ve ev uzlaştırma politikalarının olmayışı, çocuk bakımı gibi şeyler ise diğer engeller…

Özellikle kadın girişimcilerin krediye erişiminde sorunlar yaşadığına vurgu yapan Türktan bankacılık sektörünün kadınlara özel kredi modelleri oluşturması gerektiğini söylüyor. Türktan buna örnek olarak Garanti Bankası’nın “Altın Teminatlı Kredi” programını gösteriyor.

Başarı Öyküleri

Zahide DURMAZ / Adıyaman (34 yaşında)
Anneannesini dünyaya tanıttı

Zahide Durmaz kendisini büyüten anneannesi ölünce onun yöresel kıyafetlerinin taklitlerini bebeklere giydirerek profesyonel hayata ilk adımını attı. Yalnız kıyafetlerini değil anneannesinin adını da bu bebeklere sonra profesyonel üretime başlayan Durmaz iş hayatının öyküsünü şöyle özetliyor:

“Amacım bütün dünyaya anneannemi tanıtmaktı. Bu işe sıfır sermaye ile başladım. Mikrofinans’ın Adıyaman’da faaliyete geçmesiyle dükkânımı açtım. Besi bebekleri çok beğenildi. Önce il dışındaki, sonra da yurtdışındaki fuarlara katıldı. Bunların hepsi Mikrofinans’ın katkılarıyla oldu. Bebeklerimin yapımında şimdi 50 kadına iş veriyorum. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın “El Sanatları Sanatçısı” oldum. Türkiye’nin değişik üniversitelerinde hatta Amerika’da New York Üniversitesinde iş hayatım tez konusu olarak okutuldu. Bunların hepsini Mikrofinans programından almış olduğum kredilerle sağladım. Bulunduğum çarşıda tek bayan esnaf benim.

Hülya USTA / Trabzon (41 yaşında)
“Hedefim balıkçı dükkânı açmak”

Trabzon doğumlu Hülya Usta dört çocuklu bir ev kadını. “Eşim İle birlikte balık tutarak aile geçimine katkıda bulunuyorum” diyen Usta, mikro kredi ile tanışmasını ve hedeflerini şöyle özetliyor:

“Mikrokredi almadan önce de eşimle balığa çıkıyordum. Bu projeden sonra kendime daha çok güvenmeye başladım. Artık kayığımı tek başıma çalıştırarak ve ağ atarak Karadeniz’in hırçın dalgalarında rızkımı kazanıyorum. Mikrokredi uygulamasını televizyon programından öğrendim ve gerekli şartları yerine getirerek başvurumu yaptım. İlk kredimi 1 Aralık 2011 tarihinde 700 TL olarak aldım. Daha sonra 29 Haziran 2012 tarihinde 700 TL üzerinden ara çekim aldım. İleriye dönük en büyük hedefim tuttuğum balıkları satabileceğim bir iş yeri açmak. Bunun için 8 bin TL fona ihtiyacım var.”

Fatma ERMAN / Şanlıurfa (57 yaşında)
700 TL ile dükkan açtım

Fatma Erman, tek başına açtığı dükkanı sayesinde bugün iki çocuğunu okutup, aile bütçesine katkıda bulunuyor. Tüm bunları ilk aşamada aldığı 700 TL’lik mikrokredi sayesinde gerçekleştirdiğini söyleyen Erman ilginç hayat öyküsünü şöyle özetliyor: “Daha önce eşim ile beraber İzmir’de buzdolabı ve elektrik süpürgesi tamiratı yapıyorduk. İşimiz oldukça iyiydi. Ailevi durumlardan dolayı memleketimize geri dönmek zorunda kaldık. Fakat elimizde sermayemiz yoktu. Yeni geldiğimiz için kimseden para da isteyemedik. Bir gün komşularım aracılığıyla mikrokrediyi duydum. Eşime krediye başvuracağımı söyledim. Eşimden onayı alınca hemen Viranşehir Mikrofinans şubesine gittim. İlk etapta 700 TL aldım. Aldığım kredi ile dükkan açtım. Bu kredim bittikten sonra tekrar 700 TL aldım. Aldığım bu parayla işimde kullanacağım malzemeleri tedarik ettim. Daha sonra kredimi yükseltip bin TL aldım. Mikrokredi sayesinde aile bütçeme katkıda bulunuyor ve çocuklarımı okutuyorum.”

Esin Çetinel / Para Dergisi / www.myfikirler.com