Yoyo Araç Paylaşım İşi (car sharing)

Araç paylaşımı (car sharing) modelinin Türkiye’deki ilk uygulaması olan Yoyo, yurt dışına açılmaya hazırlanıyor. Yoyo’nun kurucularından Berkman Çavuşoğlu, Hindistan ve ispanya pazarına girmek için yerel ortaklarla görüştüklerini söylüyor.

Dünyayı kasıp kavuran küresel krizin ardından son birkaç yıldır sık sık dile getirilen yeni bir kavram var: Paylaşım ekonomisi. Yeni nesil artık bir ürüne sahip olmak yerine onu diğer insanlarla paylaşmayı tercih ediyor. Bu trend yeni iş alanlarının doğmasına öncülük ediyor. Dünyada hızla yayılan ‘araç paylaşımı’ (Car Sharing) iş modeli de bu trendin bir parçası. Üstelik son derece hızlı büyüyen bir pazar.

Araştırma şirketi Frost&Sullivan’ın rakamlarına göre 2011 sonunda Avrupa’da 700 bin araç paylaşım abonesi bulunuyordu. Bu 2008’e göre iki kat bir büyüme anlamına geliyor. En ilginç verilerin ise 2020 büyüme tahminlerinde saklı olduğunu söyleyen Yoyo Yönetici Ortağı Berkman Çavuşoğlu, 2020 yılında 15 milyon kişinin Avrupa’da araç paylaşım abonesi olacağını söylüyor.

Filo büyüyor

2011 sonunda araç paylaşımı için çalışan 21 bin araçlık bir filo bulunuyordu. 2020 yılında ise bu rakamın 240 bine ulaşması bekleniyor. Araç paylaşım pazarının büyüklüğünün 2016’da Amerika’da 3.3 milyar dolara, Avrupa’da ise 2.6 milyar dolara ulaşması bekleniyor.

Pazarın büyümesinin arkasındaki önemli sebeplerden bir diğeri de sistemin trafik sorununun çözümüne katkıda bulunması ve ekonomik olması. Araç paylaşım için kullanılan her araba trafikten 15 aracı elimine ediyor. Dünyadaki ortalamalara göre araba sahiplerinin büyük bir çoğunluğu arabalarını günde sadece 1 saat kullanıyor. Arabalar günün 23 saati park halinde. Bu sistemde ise kullandığın kadar ödediğini söylüyor Berkman Çavuşoğlu ve devam ediyor:

“Sistemin tercih edilmesinin ikinci sebebi ise teknolojinin verdiği pratiklik. Bir kez kartı aldıktan sora her şeyin otomatik olarak ilerliyor. Hiçbir bürokratik işlem bulunmuyor. Yapılan araştırmalara göre bu sistem sayesinde Amerika’da araba sahiplerinin yüzde 20’si, Avrupa’da ise yüzde 24’ü arabasını sattı.”

30 lokasyona, 75 araca ulaşacak

Sistemin avantajlarını ve büyüme potansiyelini gören Berkman Çavuşoğlu, Yoyo markasıyla kısa bir süre önce bu sistemi Türkiye’ye getirdi. Kullanıcılarına diledikleri zaman aralıklarında, ihtiyaçları kadar sürelerde araç kiralama imkanı sunan Yoyo’nun sistemi üyelik üzerine kurulu. Yıllık 69 TL verip üye olunuyor. Yoyo’nun 21 lokasyonda 54 aracı var. Size verilen bir üyelik kartıyla şehrin farklı lokasyonlarında park halinde bekleyen araçları self-servis olarak açıp, dilediğiniz kadar kullanıyor ve işiniz bitince tekrar yerine getirip kapılarını kartınızla kapatıp gidiyorsunuz. Hiç bir prosedür ile zaman kaybedip uğraşmaya gerek kalmıyor. Çavuşoğlu, sistemin yüksek araç bedelleri, park yeri ve ücreti, vergiler, kasko ücretleri ve kullanım maliyetlerinden bunalanlar İçin ideal olduğunu söylüyor.

Yoyo’da son model BMW 1 serisi ve Mini Cooper’lar var. Ücretler araca göre değişiyor. Örneğin Mini Cooper’ın bir saati için 10 TL, günlük kiralama için 90 TL ödemek gerekiyor. Akşam 18.00 sabah 9.00 arasında kullanmanın ücreti ise 55 TL. Aracın modeline göre fiyatlar saatlik kiralamalarda 15-20 TL, günlük kiralamalarda 120-140 TL’ye yükseliyor. Taşıtmatik bulunan arabalarda mesafe ücreti alınıyor. Her kilometre için 50 kuruş ödemek gerekiyor.

Sekiz ay gibi bir sürede Yoyo kullanıcıları 61 bin saatte, yaklaşık 400 bin kilometre yol katetti. Yoyo, şubat başı gibi 30 lokasyona ve 75 araca ulaşarak bu rakamı daha da yukarılara çıkaracak. Şimdilik İstanbul dışına çıkma planı yok şirketin. Çavuşoğlu, öncelikle İstanbul’da alt yapıyı oturtmak istediklerini söylüyor. Önümüzdeki bir yılda İstanbul’da 300 araçlık bir filoya ulaşmayı hedefliyor Yoyo. Çavuşoğlu, hizmet kalitesini en üst düzeyde tutmak için büyüme konusunda acele etmediklerini söylüyor.

Yazılım için KOSGEB’ten destek aldı

Yoyo’nun kullandığı tüm yazılım Yoyo ekibi tarafından geliştirildi. Sadece ilk aşamada araç takip sistemi hizmetini dışarıdan alan şirket, KÖSGEB’den (Küçük ve Orta Ölçekli işletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı) destek alarak araç takip sistemini de kendisi geliştirmeyi başardı. Hatta bu sistemleri yurtdışına ihraç etmeyi düşündüklerini söyleyen Çavuşoğlu şöyle devam ediyor: “Avustralya’yla görüşmelerimiz var. Ayrıca tüm Yoyo sistemini de yurt-dışına açmayı planlıyoruz. Ispanya ve Hindistan’la görüşmelerimiz var. Bu iş ülke dinamiğini iyi bilen bir ortakla yapmak gerekli.”

Yoyo’nun iş modelini otomobil markalarının da kendi reklamlarını yapacakları bir mecra olduğunu söyleyen Çavuşoğlu, “Mesela şirketler yeni modellerini tanıtmak için arabalarını AVM’lerin önüne koyuyorlar. Biz ise hem tüketicinin ulaşabileceği noktalara arabaları koyuyoruz hem de denemelerini sağlıyoruz” diyor.

Citroen örneği

Ayrıca abonelere anket göndererek araçla ilgili deneyimlerini öğrenebiliyor şirket. Örneğin Citroen, pazara yeni lanse ettiği son model DS3 ve DS4 araçlar için bir tanıtım ve pazarlama yöntemi olarak, pazarlama tanıtım bütçesinden pay ayırarak Yoyo İle işbirliği yaptı. Bu akımı 2013 yılında Peugeot RCZ ve 208 GTI, Renault İse Cllo Sport modelleri ile izleyecek. Çavuşoğlu ve ortaklarının planları bununla sınırlı değil. Önümüzdeki yıl bireylerin kendi arabalarını kiralayabilecekleri bir platform oluşturmayı hedefliyor ortaklar. Çavuşoğlu, sistemin üzerinde çalışma aşamasında olduklarını henüz ayrıntılı bilgi vermek İçin erken olduğunu söylüyor.