Butik ve Şato Tipi Şarap Üretimi Yapan Kadın Girişimci

Trakya’nın Yazır bölgesinde 19 yıldır şarap üretimi gerçekleştiren Yonca ve Umur Arıner kardeşler, şato tipi şarap üretiminde Türkiye’deki en büyük üç şirketten biri. QR Code uygulamasıyla beş dilde tadım notlarının okunmasını sağladıklarını ifade eden Arıner, “Bu uygulama Türkiye’de bir ilk oldu. Bir ihtiyacı karşıladı” diyor.

Türkiye’de 58-60 milyon litre şarap üretiliyor. Butik ve şato tipi üretim yapan üreticilerin toplam pazarının ise 2.5-3 milyon litre civarında olduğu tahmin ediliyor. Son yıllarda özellikle Trakya bölgesinde şarap üreticiliği konusunda girişimlerin sayısının arttığına tanık oluyoruz. Bu girişimciler arasında Umurbey Şarapları da yer alıyor.

Yonca Arıner, Umurbey Şarapları’nın kurucu ortağı. Umurbey, aslında bir aile şirketi. Umurbey şaraplarının fikir mimarı ise kardeşi Umur Arıner. Umur Arıner üretimi gerçekleştiriyor. Satış ve pazarlamadan ise Yonca Arıner sorumlu.

Umurbey Vineyards, Tekirdağ’a 12 kilometre uzaklıkta bulunan Yazır bölgesinde yer alıyor. Umurbey şaraplarının üretildiği topraklarda milattan önceki yıllarda da şarap üretiliyormuş. Persler, MakedonyalIlar, Romalılar ve BizanslIlar tarafından işgal edilen bölgede yakın bir zamanda kazılar yapılmaya başlamış ve mozaiklere rastlanmış.

Umurbey Vineyards, Türkiye’de üretiminin tamamını kendi üzümleriyle gerçekleştiren ilk üretici. Bağ ile üretim tesisi arasındaki mesafe, şarap yapımında oldukça önem taşıyor. Üzümün hasattan sonra en kısa sürede şaraphaneye ulaştırılması gerekiyor. Umurbey bağlarında bu mesafe ortalama 500 metre kadar.

Şato tipi üretim

120 dönüm bağları bulunduklarını söyleyen Yonca Arıner, 19 yaşındaki bağlarında yıllık 100 bin şişelik üretimleri olduğunu belirtiyor. “Bağlarımızda Sauvignon Blanc, Cabernet Sauvignon, Merlot, Chardonnay, Syrah, Semillon üzümleri var” diyen Arıner, şöyle devam ediyor: “Umurbey olarak sadece kendi bağlarımızın üzümlerini kullanarak şato tipi üretim yapıyoruz. Üzümün kalitesini kontrol edemediğimiz için dışarıdan üzüm almıyoruz. Bu bir tercih. Şarapta sürdürülebilir kalite elde etmek için bağınıza hakim olmanız lazım. Klasik bir şarapçılık söylemi vardır; ‘Kaliteli şarap bağda üretilir’ derler. Biz Umurbey olarak kendi bağlarımıza çok önem veriyoruz ve sadece kalitesine inandığımız kendi bağımızı üzümlerini işliyoruz.”

Fiyat-kalite dengesi

Umurbey Şarapçılık’ın dokuz çeşit şarabı bulunuyor. Blend serisinde Sauvignon – Blanc, Cabernet Sauvignon-Merlot ve Roze Syrah – Merlot var. Kaliteyi yakalamak için karışım miktarlarını mevsime göre her yıl yeniden düzenlediklerini ifade eden Arıner, blend serisini 21 TL liste fiyatından piyasaya verdiklerini kaydediyor. Bu serinin geçen yıla göre yüzde 42 büyüdüğüne dikkat çeken Arıner, “Tüketici bu kaliteye bu fiyatı ödemekten çok memnun görünüyor. ÖTV artışlarına rağmen bu serimizde fiyat kalite dengesini tüketici lehine kullanmayı sürdüreceğiz” diyor.

önceden ayırtıyorlar

Diğer bir seri ise Umurbey serisi. Bu serinin amiral gemisinin Sauvignon Blanc olduğunu ifade eden Arıner, ardından Chardonnay, Cabernet Sauvignon, Merlot, Cabernet Sauvignon-Merlot’un geldiğini kaydediyor. Bu şarapların yıl-landırılabilen ve sınırlı üretime sahip şaraplar olduğunu söyleyen Arıner, şöyle devam ediyor:

“Reserve Cabernet Sauvignon- Merlot Umur’un çok özel ürettiği bir şaraptır. Her yıl 6 bin 500 şişe civarında üretiyoruz. Şu an piyasada bulunan rekoltesi 2008. Bu şarabın bizi çok mutlu eden bir tüketicisi var. Örneğin, 2009 Reserve Cabernet Sauvignon – Merlot henüz piyasaya çıkmamasına rağmen, bu ürünü takip eden nihai tüketiciler tarafından ön sipariş ile bin 800 şişesi ayırtıldı.”

Beş dilde tadım notları

Butik ve şato tipi üretim yapan üreticilerin arasında yüzde 8 ile 10 arasında bir pazar payları olduklarını belirten Arıner, bu kategoride ilk üç markadan biri olduklarına dikkat çekiyor. 20U’de de 90 ile 100 bin adet arasında şişe şarap üretimi geçekleştirdiklerini kaydeden Arıner, “2012 yılı da bizim hedeflerimize ulaştığımız, yeniden yapılandırdığımız bir yıl oldu. Tüm etiketlerimizi yeniledik” diyor. QR Code uygulamasıyla beş dilde tadım notlarının okunmasını sağlayarak, servis personeline ve yabancı tüketiciye şarapların daha kolay sunulmasını sağladıklarını ifade eden Arıner, konuşmasına şöyle devam ediyor: “Bu uygulama Türkiye’de bir ilk oldu. Bir ihtiyacı karşıladı. Tüketicinin beğenisini toplayan Blend serisini çıkardık. 2013 yılı Umurbey’in şarap sektöründeki 20’nci yılı olacak. Bu bizim için çok önemli. Butik ve şato tipi üreticilerin kendi pazarı içinde hep ilk üç içinde yer almak ve bunu kalıcı hale getirmek istiyoruz.”

2012’de şarap tüketimi 823 bin litre azaldı

Türkiye’de şarap üretiminin artmadığına hatta azaldığına dikkat çeken Armer, 2010 yılma göre 2011 yılında 823 bin litre şarap tüketiminde azalma olduğunun altım çiziyor. 2012 yılında turizmden kaynaklı bir azalma olacağı tahmin edildiğim belirten Armer, sözlerine şöyle devam ediyor: “Toplam pazar daralırken butik ve şato tipi üretim yapan üreticilerin artması sayesinde tüketici çok sayıda fiyat kalite dengesi uygun şaraba kavuştu. Bu pazarı büyütmedi ancak şarap tüketim kalitesini ve şarap farkmdalığım artırdı. Şarap sektörünün geldiği nokta her üretici grubu için farklı sorunlar içeriyor. Şarap üreticilerini kabaca üçe ayırmak doğru olur diye düşünüyorum.

“Tüm kanallara hakim büyük üreticüer, turizm ve zincir mağazalara ağırlık veren üreticilerin, butik ve şato tipi üreticilerin olarak üç farklı üretici tipinden bahseden Armer, butik ve şato tipi üreticilerin sorunlarım konuşacağı değerlendireceği ve çözüm arayacağı bir zemine ihtiyacı olduğunu söylüyor. Armer, “Bir yandan diğer üretici gruplan ile işbirliği içinde pazarı büyütecek İşbirlikleri yaparken diğer yandan kendi sorunlarına odaklanmaları gerekiyor” diyor.

Burcu Tuvay / Ekonomist