Türkiyede Eğitim Turizmi Gelişiyor
Türkiye’nin gözü eğitim turizminde
Dünyada 4 milyon öğrenci kendi ülkesi dışında üniversite eğitimi almayı tercih ediyor. Sekiz yıl sonra bu sayının 7 milyona ulaşacağı yönünde beklentiler, pek çok ülkeyi uluslararası öğrenci çekme yarışma sokuyor. Bu yarışta Türkiye, şu anda epey gerilerde. Ancak hedef, 28 bin olan uluslararası öğrenci sayısını 3 yıl içinde 100 bine çıkarmak.
UNESCO verilerine göre 1975 yılından itibaren, uluslararası öğrenci sayıları genel bir artış eğilimi içerisinde. O yıllarda 800 bin civarında olan uluslararası öğrenci sayısı bugün 4 milyon civarında ve yine UNESCO tahminlerine göre bu sayının 2020 yılında 7 milyonu aşması bekleniyor. Her öğrencinin yılda 40 bin dolar bıraktığı hesaplanıyor. Ve bugün tüm dünyada uluslararası öğrenci pazarının 160 milyar dolar olduğu ve 2020’de bu rakamın 280 milyar dolara ulaşacağı söyleniyor.
Bu da pek çok ülkeyi uluslararası öğrenci çekme yarışı içine sokuyor. 2023 yılında 500 milyar dolarlık ihracat hedefleyen Türkiye’nin bu hedefe sadece sanayi ihracaüyla gelemeyeceği, hizmet ihracatının da yapılması gerektiği söyleniyor.
Burada turizm ve sağlığın yanında eğitim de önemli kategorilerden biri olarak görülüyor. Hedef ise bugün Türkiye’ye okumaya gelen uluslararası üniversite öğrenci sayısını 28 binden 2015 yılında 100 bine, 2020’de ise 150 bine çıkarmak. 2023’te ise üniversitelerde ortalama yüzde 5 uluslararası öğrenci olması hedefleniyor.
YABANCILARIN TERCİHİ
Bugünkü tabloya bakıldığında Türkiye’de en çok yabancı öğrencinin eğitim gördüğü üniversite olarak karşımıza Anadolu Üniversitesi çıkıyor. Bu üniversitede okuyan 4 binin üzerinde uluslararası öğrencinin yoğunlaştığı branşlar ise açık öğretim ve işletme. Uluslararası öğrencilerin tercihinde ikinci sırada bulunan İstanbul Üniversitesi’nde okuyan 2 bin 718 öğrenci ise en çok Edebiyat Fakültesi’ni tercih ediyor. Onu Cerrahpaşa Tıp ve İktisat takip ediyor.
Türk öğrencilerin birçoğunun en çok okumak istediği okul sıralamasında yer alan ODTÜ uluslararası öğrenci sayısı anlamında üçüncü sırada. Yabancı öğrenciler bu okulda ağırlıklı olarak mühendislik okuyorlar.
VAKIFLARDA FATİH
Vakıf üniversiteleri içinden yabancı öğrencilerin en çok tercih ettiği okulun Fatih Üniversitesi olduğu görülüyor. Okulda ÖSYM’nin 2011 verilerine göre 700’e yakın uluslararası öğrenci eğitim görüyor. Bunların büyük bir çoğunluğu ise İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi’nde okuyor.
Beykent Üniversitesi ve Bahçeşe-hir Üniversitesi de uluslararası öğrenci yoğunluğu anlamında Fatih Üniver-sitesi’ni takip ediyor, iki üniversitede de yabancı öğrencilerin yoğunlaştığı branşın iktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olduğu görülüyor.
Türkiye’yi seçen uluslararası öğrencilerin üçte ikisi erkek. Her yıl 10 bine yakın yeni kayıt yaptıran uluslararası öğrencinin hangi ülkelerden geldiğine bakıldığında ise ilk üç sırada yer alan ülkeler bizi şaşırtmıyor. Azerbaycan, Türkmenistan, Kıbns ilk üç sırada yer alan ülkeler. Onu İran, Almanya, Yunanistan, Bulgaristan, Afganistan, Moğolistan ve Kazakistan takip ediyor.
ÜNİVERSİTE SAYISI ARTIYOR
2011 yılı verilerine göre Türkiye’de 62 devlet, 103 vakıf üniversitesi var. Bu sayı her yıl daha da artıyor. Özellikle vakıf üniversitelerinde yüzde 40’lara varan doluluk oranlan kurumlan yabancı öğrenci çekerek bu açığı doldurma yoluna itiyor. Kısacası üniversitelerin hepsi uluslararası öğrenci çekme konusunda farklı farklı çalışmalar yürütüyorlar.
Ancak 2010 yılında münferit çalışmalarla hızlı yol kat edilemeyeceği anlaşıldı ve DEİK bünyesinde üniversiteler ile diğer ilgili kunım ve kuruluşlardan oluşan Eğitim Ekonomisi İş Konseyi kuruldu. Türk üniversitelerinin küresel yüksek öğrenim piyasasında bir cazibe merkezi haline gelmesi için çalışan bu konsey Türkiye’de uluslararası öğrenci stratejisinin geliştirilmesi konusunda çalışıyor.
25 FUARA KATILDILAR
Bu yönde ilk çalışma Türk üniversitelerini elektronik ortamda tanıtmak için kurulan www.studyinturkey.com sitesi olmuş. Başkanlığını Dr. Mustafa Aydın’ın yaptığı bu konsey özellikle üniversiteler arasındaki koordinasyonu ve işbirliğini sağlamak için pek çok toplantı yapmış bugüne kadar.
Son olarak dünyadaki uluslararası öğrenci hareketliliği ve ülkemizin bu çerçevedeki yeri konusunda kapsamlı bir rapor hazırladıklarını söyleyen Aydın bu rapor kapsamında uzun vadede faaliyetlerini planladıklanna değiniyor. Bu yıl tanıtım anlamında 25 fuara kaülacaklarını söyleyen Aydın, devlet kurumlannın bakanlıklar seviyesinde burs verme ve tanıtım faaliyeti düzenleme girişimlerinin öğrenci çekebilmek için önemli olduğunun altını çiziyor.
Bu konuda konsey üyelerinin tanıtım, markalaşma, öğretim üyesi hareketliliği, konakla, ulaşım, finansman, denklik mevzuaü gibi pek çok konuyu masaya yatınp yapılması gerekenler üzerine tartıştığını söyleyen Aydın, ulaşılabilirlik artısını iyi kullanmak gerektiğinin de altını çiziyor.
EN ÇOK ÖĞRENCİ ABD’YE
Yabancı ülkelerden öğrenci çekme yarışında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) açık ara önde bulunuyor. 4 milyon öğrencinin yüzde 18’nin ABDyi tercih ettiği gözleniyor.
ABD’yi yüzde 10’la İngiltere takip ediyor. Fransa, Çin, Avusturalya, Almanya ve Kanada bu ülkeleri izliyor. Türkiye ise uluslararası eğitim için en çok öğrenci gönderen beşinci ülke iken en çok öğrenci alan ülkeler sıralamasında oldukça gerilerde yer alıyor. Zira Türkiye’de bugün yabancı öğrenci saysının 27 bin olduğu bunun 5 bininin ise akraba topluluğu olarak nitelendirilen ülkelerden geldiği biliniyor. ABD, Ingiltere, Avusturalya ve Kanada’da uluslararası öğrenciler daha çok işletme ve yönetim, branşlarında yoğunlaşıyorlar. Almanya’da hukuk, ekonomi, iş yönetimi ve sosyal bilimler ilk sırada yer alıyor. Fransa’da ise edebiyat ve sosyal bilimler ön planda yer alıyor. Çin’de okumayı tercih edenler ise Sanat ve Çin Dili ile Tıp branşlarında okumayı seçenler.
Fatoş Bozkuş / Ekonomist Dergisi
