Trüf çiftlikleri’ tarımsal ihracatın önünü açabilir
Gıda sektöründe yasanan çelişkiler Türkiye’de fırsata dönüşebilir. Gelişmiş ülkeler gıda krizi için önlem alırken, egzotik nitelikli ürünlere talep artıyor…
Trüf çiftlikleri’ tarımsal ihracatın önünü açabilir
TARIMSAL emtia fiyatlarındaki artış dünya borsalarını etkiliyor. Yakın gelecekte temel gıda maddelerinde fiyat artışı devam edecek.
Daha önce de söyledik; dünyada artan nüfus önemli sorun, iklim değişikliği, kuraklık, çevre kirliliği bu sürece tuz biber ekiyor!
Mevcut kaynaklar 10 milyarı aşmaya hazırlanan insan kalabalığını besleyecek kapasitede değil. Önlem alınmazsa mısır, buğday ve pirinç zora girebilir. Yaklaşan felaketin soya tarımını etkilemesi de gündemde.
Paradoksal durum şu: Bu sıkıntılar konuşulurken gurme tarım ürünlerinde garip bir talep artışı var: Pahalı mantarlar, havyarlar ve çok özel peynirler… Üstelik gelişmekte olan ülkeler de bu dairenin içerisinde! Etki tepki meselesi mi? Belki! Paylaşma erdeminin iştah üzerinden ayrışması galiba bu.
Liste epey uzun. Çoğu bu sayfaların hacmine sığmayacak kadar ince ayrıntılara sahip. Örneğin mantar deyip geçmeyenler için ilk sırada ünlü ‘trüf mantarı’ var.
Bizim semt pazarlarında kilosu 2 liraya satılan çiftlik mantarının yanında elmas kadar kıymetli bir ürün. Meraklısı için diğer bir adı da ‘siyah elmas’ zaten.
AROMALI LEZZET ÇOK ÖNEMLİ
Ana vatanı Fransa. En çok bulunan yer güneybatıdaki Lalbenque kasabası. Gurme besinler katında üst sırada. Ünü Paris’le özdeşleşmiş ‘kaz ciğeri ezmesi’ bile bunun yanında sıradan kalıyor. ‘Les Truffes Noires’ın indirimli kilo fiyatı en az 1.200 dolar!
Pahalı olmasının bir başka sebebi sonbahar sonrasında en fazla 3 ay ‘avcılık yoluyla’ hasat edilmesi. Mantarı özel eğitilmiş domuzlar ya da av köpekleri buluyor. Her biri yaklaşık 50 gram ağırlığındaki siyah yumrular minik sepetler içinde ‘Trüf Pazarı’na getiriliyor. https://www.myfikirler.org
Hassas terazilerle tartılan dünyadaki tek tarımsal ürün bu! Önce test için koklanıyor, tıraşlanmış elmas gibi dikkatlice teraziye konup tartılıyor. Muameleler gram üzerinden…
Açık artırmanın bir de merasimi var. Saati geldi mi ortalıkta ‘parizyen’ bir melodi duyuluyor. Kısa bir süre sonra bir düdük sesiyle müzayede son buluyor.
Yarım saat içinde artıran artırıyor! Havasını alanlar çoğunlukta. Kapış kapış giden bir ürün! Turist grupları ellerde fotoğraf makinesi merasimi merakla izliyor. Televizyon kameraları iş başında! Kısacası Wall Street misali garip bir heyecan dalgası!
MÜCEVHERDEN FARKI YOK
Fransa’nın Lalbenque kasabası mantarın yetişmesi için uygun bir yer. Hasat sadece meşe ağaçlarının bulunduğu yerde gerçekleşiyor.
Jandarma geceleri dağ bisikletiyle sürekli devriye geziyor ama siyah elmas kaçakçılarıyla başa çıkmak mümkün değil. Iş hazine değerinde olunca davetsiz misafirler devrede. Geceleyin kasabanın arazisine girenler meşe ağaçlarının altını koklayarak hırsızlık yapıyor. Gerçek köpeklerse yoğun gündüz çalışması sonrası istirahatta. Arada bir havlayanlara ikram edilen fondan şekerlemeler işi tatlıya bağlıyor da hazine avcıları gece mesaisine rahatlıkla devam ediyor. https://www.myfikirler.org
Yöre halkı kanlı canlı!
Omletin üzerine gramla rendelenen kurutulmuş trüf yöredeki uzun yaşamın sırrı.
Asla pişirilmiyor. Gramla yenilen lezzet benzersiz bir çeşniye sahip.
Paris’in ünlü aşçıları kasabanın müdavimi! Fransa’da ele gelir başka trüf kaynağı yok.
Kimi girişimciler durumu fark etmiş ama doğal meşe gölgesi olmayan yerde bu iş kotarılamıyor.
Bizim Uşak-Denizli hattına benzeyen bir coğrafya burası.
Benzer nitelikler Avustralya, Amerika ve Türkiye’de var. Avustralya ve Amerika’da trüf çiftlikleri kurulmuş bile. Endüstriyel üretime geçmişler. Satışlar mükemmel. Çiftlik mantarı en az 1.000 dolarlardan alıcı buluyor.
Çin de boş durmamış bu arada. İşe atlamış hemen. Havasından mı suyundan mı bilinmez; Çin mantarı gurme piyasada pek tutulmuyor. Lezzeti bir garip ve de yavan.
İLK ÇİFTLİK AMERİKA’DA KURULDU
Amerika’da çiftlikler doğala yakın lezzetleri üretiyor. Fakat bu iş henüz Türkiye’ye yabancı. Oysa trüf için en uygun coğrafya Türkiye’de.
Biraz araştırma, biraz heyecan dünya pazarlarında yer almamızı sağlayabilir. Yetiştiricilikte başarılı olanlar ise Amerikalılar. Çiftlik ürünlerinin fiyatı çoğu zaman yüksek. Kalitede fark yok denecek kadar az. Kokusu çok keskin olanların kilosu 3 bin dolara kadar alıcı buluyor.
Çiftlikler deneme yanılma metoduyla kuruluyor. Humuslu toprak ve meşe ağacı yaprakları garip bir bileşim oluşturuyor! Önceleri hobi gibi başlayan uğraş kısa sürede endüstriyel ticarete dönüşüyor.
Biraz merak ve sabır! Atılması gereken ilk adım NATGA (North American Trufflc Growers Association) gibi amatör bir meraklılar topluluğu oluşturmak. Sonrası kolay…
Avustralya’da Melbourne Üniversitesi Tarım ve Gıda Bölümü başlangıçta aynen bunu yapmış. NATGA örnek alınarak bir kulüp kurulmuş. 2009 yılında gerçek doğallıkta 1.500 kilo mantarı kilosu 2 bin dolara satmışlar.
Bugün Amerika ve Avustralya’da birçok trüf yetiştiricisi var. Sektör her yıl yüzde 40 büyüyor. Üstelik neredeyse tamamı ihracata gidiyor. AB, Amerika, Japonya büyük alıcılar arasında.
Daha fazla bilgi için ‘Farklı Vizyon’ köşesinde görülen ilginç kitabı internet üzerinden sipariş edip dikkatlice okumanızda yarar var.
Gurme yiyecek ve içecek ürünlerinin ABD’de perakende satışları 2011 yılında 87 milyar doları aştı. Tüketim her yıl artıyor. Aynı eğilim tüm AB ülkeleri için de geçerli. Ortalama büyüme yüzde 5’in üzerinde. Bu yıl yüzde 8’lik gelişme bekleniyor. Dünyada gurme ürünlerin üç klasik üyesi var: Güçlü aroması, kusursuz lezzetiyle trüf mantarı, ‘foie gras’ olarak bilinen kaz ciğeri ve mersin balığından elde edilen havyar… Listede bir kademe aşağı inildiğinde fiyatlar aniden 50 dolarlar düzeyine iniyor. Son yılların gözde lezzetlerinden somon füme bu pazarın ikinci ligdeki şampiyonu. Bunu bazı peynirler ve bitkisel ürünler izliyor. Orijinal parmesan peyniriyle organik kuşkonmaz iki tipik örnek. Türkiye’de henüz lüks sayılabilecek gurme ürün yok. Fakat ihracat söz konusu olduğunda önemli bir alt sektör oluşabilir. Kıl keçisinden elde edilen fermente peynir ürünleri bu grubun ilk yerli üyesi olmaya aday. Küresel gurme ürünler yelpazesi içinde yer alan ünlü geyik sütüyle aynı değerlere sahip. Trüf mantarı yetiştiriciliği ise bu sektörde ulaşılabilecek en ideal nokta!
Nur Demirok / Para
Bu yazınızda ‘Farklı Vizyon’ köşesinde ilginç kitaba nasıl ulaşabilirim?
Türüf mantarı kıralların yiyeceği gibi adı üstünde kral ürün acaba diyeceğim sorunum yok Katma değeri yüksek ihracata uygun Altarnatif ürünlerin başında geliyor, yorum yapmak isterim Süper güçlerin silahı var ise Türkiye’nin tarımda altarnatif tarım gelir
Adana ili Ceyhan ilçesi Kaymakamlığına müracatım var.Çok istiyorum