Analistler Gübre Hisselerinde Yükselme Potansiyeli Öngörüyor
Gübre hisseleri ‘al’ veriyor
Global krizin olumsuz etkilerinden nasibini alan gübre sektörünün 2012 yılını çok daha iyi geçirmesi bekleniyor. Analistler, İMKB’de işlem gören 4 gübre şirketinin hisseleri için yüzde 18 ile 22 arasında yükselme potansiyeli öngörüyor…
GEÇEN yıl gübre ve tarım ilacı üreten şirketler için pek parlak geçmedi. Bu sektörlerde faaliyet gösterip de hisseleri İMKB’de işlem gören gübre şirketlerinden sadece Bagfaş, kar elde edebildi. Ege Gübre ve Hektaş, 201 l’i zararla kapattı.
Gübre Fabrikaları ise bilançosunu henüz borsaya bildirmedi.
Şirketlerin 2011 bilançoları parlak değil. Ancak analistler, gübre sektörünün 2012’de Türkiye’nin büyüme potansiyeline paralel olarak parlak bir yıl geçireceğine inanıyor.
Gübre talebini etkileyen faktörlerin başında çiftçilerin alım gücü, tarım politikaları ve fiyatları geliyor. Gübre fiyatlarının belirlenmesinde ise arz-talep dengesinin yanı sıra doğalgaz ve petrol fiyatları, döviz kuru gibi unsurlar etkili oluyor. Gübre üretimi için gerekli olan doğalgaz, fosfat kayası, potasyum tuzları gibi ana girdilerin yaklaşık yüzde 85’i ithal. 2011’de hammadde fiyatlarındaki artış ve döviz kurlarındaki belirsizliklerden olumsuz etkilenen sektörün bu yıl yüksek seyreden petrol fiyatları ve artan talepten yararlanması bekleniyor.
KAPASİTELERİ DÜŞÜK
Türkiye’de yılda yaklaşık 3.3 milyon ton gübre üretimine karşılık tüketim talebi 5-5.5 milyon ton arasında. Bu da talebin önemli bir kısmını ithalatla karşılamamıza neden oluyor. Gübre üreticileri, hammaddeye erişimdeki sıkıntılar ve mevsimsellik gibi nedenlerle düşük kapasiteyle çalışıyor. Aslında üretim kapasitesi 5.5 milyon ton civarında.
Türkiye gübre üretiminde Tekfen Holding iştiraki Toros Gübre yüzde 32 pazar payıyla lider durumda. Toros Gübre’yi yüzde 31.92 ile Gübre Fabrikaları, yüzde 7’yle Bagfaş, yüzde 3’le de Ege Gübre izliyor.
BAGFAŞ’TAN YENİ TESİS
Sektörün önde gelen şirketlerinden Bagfaş, geçen yıl 73 milyon 828 bin TL net kar açıklayarak dikkatleri üzerine çekti. Bagfaş Yönetim Kurulu Başkanı ve Murahhas Azası Kemal Gencer, “Bu yıl karlılıkta en az 201 l’i yakalamayı amaçlıyoruz. 4.7-4.9 milyon ton civarında satış hedefi belirledik” diyor. Bagfaş, yurtiçi satışlarının yanı sıra ihracat da yapı yor. Gencer, mevcut ülkelere ihracatın devam edeceğini, yeni pazar olarak da Güney Amerika ül-kelerine yönelecek-lerini söylüyor. Bagfaş, iç pazar ve ihra-cat satışlarındaki artışa paralel olarak üretim kapasitesinin yüzde 90’ını kullanmayı öngörüyor. Kemal Gencer, Alman Uhde mühendislik firmasıyla yaptıkları anlaşmanın da ciro ve karlılığa olumlu yansıyacağına inanıyor:
“Bu anlaşma doğrultusunda, Hermes kredisi destekli 140 milyon euro değerinde yeni bir ‘can ve an’ tesisinin temellerini haziran ayında atmayı planlıyoruz. Söz konusu tesis, Ban-dırma’da fabrikamızın bulunduğu arazide yapılacak. Yatırımın yüzde 15’ini özkaynaklardan karşılayacağız. Kalan yüzde 85’ini ise ilk 3 yılı ödemesiz 13 yıllık krediyle finanse edeceğiz. Bu tesiste 600 milyon ton ‘granül can’ ya da 450 bin milyon ton ‘an gübresi’ üreteceğiz.‘Granül can’ gübresi, Türkiye için bir ilk olacak. Bu ürün ihracat için şimdiden ilgi çekmeye başladı.”
EGE GÜBRE YÜZDE 10 BÜYÜYECEK
Ege Gübre, geçen yıl ithal ettiği ‘üre’ ve ‘an’ gibi azotlu gübrelerde kısıtlamaya gitti. Ege Gübre Sanayi Genel Müdürü Bülent Çakın, bu nedenle gübre satışlarının 206 bin 999 tona gerilediğini belirtiyor. En büyük gerilemenin ithal edilen tedarik gübrelerde olduğunu kaydeden Çakın, sözlerini şöyle sürdürüyor:
“Geçen yılki üretimimiz 20l0’a göre yüzde 9 artışla 166 bin 858 tona ulaştı. 28 bin 600 tonluk ihracat yaptık. Toplam ciromuz 185 milyon 542 bin TL oldu. Ortalama yıllık kapasite kullanım oranımız ise yüzde 56 seviyesinde oluştu.
Bu yıl hem kış şartlan hem de uluslararası fiyatları dikkate alarak tedarik gübrelerde daha dikkatli davranma kararı aldık. Piyasa fiyatları ve iklim koşulları uygun olması durumunda, özellikle kompoze gübreler açısından yılın ikinci yarısının 2011’e göre daha iyi geçeceğine inanıyoruz.” Ege Gübre, kompoze gübrelerinin yanı sıra ithal yolla tedarik ettiği azotlu gübre pazarına da hitap ediyor. Şirket, son yıllarda tüketimi gittikçe artan ve sulama sistemlerinde kullanılan çözünür özel gübre pazarına da girdi. Çakın, Türkiye’nin artan ihracat ve dış ticaret hacmine paralel olarak limancılık faaliyetlerine de devam etiklerini belirtiyor. Toplam cironun yaklaşık yüzde 10-15’i limanlardan sağlanıyor.
Çakın, liman faaliyetleriyle ilgili şu bilgileri veriyor:
“Halen hizmet çeşitliği, hizmet verilen gemi büyüklüğü ve yanaşma boyu itibariyle bölgenin ve Türkiye’nin önemli limanlarına sahibiz. Bu limanların da katkısıyla bu yıl yüzde 10 büyüme hedefliyoruz. Toplam ciromuzun yüzde 90’nı iç pazar, yüzde lO’unu ise ihracat oluşturacak. Bu yıl ihracatta yine navlun olarak avantajlı olduğumuz Akdeniz ve Afrika ülkelerine ağırlık vereceğiz. Gübre sektöründe sezonluk çalıştığımız için kapasite kulanım oranımız ortalama yüzde 60-65 seviyesinde oluşabilir.”
MİLYARDERLER KULÜBÜNDE
Gübre Fabrikaları (GÜBRETAŞ), 2011 yılında toplam satışlarını 2010’a göre yüzde 6 artışla 1 milyon 542 bin tona ulaştırdı. Pazar payı yüzde 31.92’ye yükselen şirket, geçen yıl kapasite kullanım oranını 2010’a göre 3 puan arta rak yüzde 77’ye çıkardı. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta “Rakamlar he- i nüz netleşmedi ama 2011 ’de Türkiye’de yaklaşık 1 milyar 250 milyon, İran’daki Razi Petrokimya Tesisleri’nde ise I milyar 100 milyon TL ciro elde ettiğimizi düşünüyoruz. Beklentilerimiz gerçekleşirse GÜBRETAŞ, 2.3 milyar TL’ye ulaşan konsolide cirosuyla milyar dolarlık şirketler arasına katılmış olacak” diyor.
GÜBRETAŞ’ın 2012 yılı konsolide ciro hedefi ise mevcut kurlar doğrultusunda 2.5 milyar TL. Balta, bu cironun 1.5 milyar TL’sinin Türkiye’deki gübre satışlarından, 1 milyar TL’sinin de Razi Petrokimya’dan sağlanacağını öngörüyor. GÜBRETAŞ, bu yıl Türkiye’de 521 bin, Razi Petrokimya Tesisleri’nde ise 2.2 milyon ton üretim yapmayı hedefliyor.
Osman Balta, önümüzdeki dönemde yapacakları tesis yatırımlarıyla ilgili ise şu bilgileri veriyor: “Yarımca Tesisleri’nde yapacağımız 100 milyon dolarlık yatırım 2013 yılında tamamlan-dığında mevcut üretim kapasitemiz yüzde 45 artarak 985 bin tona çıkacak. Yine Yarımca’da 25 bin tonluk amonyak tankı inşa edeceğiz. Ayrıca bu bölgedeki üç fabrikamızdan biri olan NPK ünitesini de yıkıp yeniden yapacağız. Razi Petrokimya Tesisleri’nde de 2013’e kadar gerçekleştirmeyi planladığımız 1 milyon tonluk üre fabrikası yatırımımız var. Bu yatırım için tahmini bütçe 150 milyon dolar. Türkiye’deki üretim kapasitesi kullanım oranımız yüzde 76 seviyesinde gerçekleşebilir. Razi Petrokimya’daki kapasite kullanım oranını da yüzde 60’lara çıkarmayı hedefliyoruz.”
İdil Taraklı
