Tavuk ve Yumurta Üreticileri Bitkisel Yem’e Dönecek

Vejeteryan yemle ucuz tavuk tarih olabilir

Tavukçuluk ve yumurta sektörüne serbest kafes uygulamasından sonra yem’e bir standart daha geliyor. Bugüne kadar yaşlı kanatlılardan elde ettikleri hayvansal yemi kanatlılara yedirebilen üreticiler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın yayınladığı yeni yönetmeliğe göre, 2015 yılına kadar tamamen bitkisel yeme dönmek zorunda kalacak. Hayvansal yemi tercih eden üretici ise bunu büyükbaş hayvandan elde etmek zorunda. Sektörde ise maliyetlerin artacağı yönünde endişe var.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Resmi Gazete’de yayınladığı ‘İnsan tüketimi amacıyla kullanılmayan hayvansal yan ürünler’ yönetmeliği. tavukçuluk ve yumurta sektörünü doğrudan etkileyecek yeni düzenlemeler getiriyor. Yine Avrupa Birliği (AB) standartları ve AB’ye uyum fasıllarına göre hazırlanmış olan bu yönetmelik kanatlı hayvanlarda kullanılan yemlere belli bir standart getirecek.

Öyle ki, tavuk üreticileri kendi hazırladıkları yemlerde hayvansal protein içeren yemler kullanabiliyordu. Ancak bu yeni yönetmelik, karasal hayvanların, aynı türden hayvanların gövdeleri veya parçalarından elde edilen işlenmiş hayvan proteinleri ile beslenmesini yasaklıyor.

NEDEN KULLANILAMAYACAK?

Yönetmeliğe göre, üretim veya paketleme hataları bulunan veya halk ve hayvan sağlığı için risk taşımayan diğer kusurları olan yem maddeleri kullanılamayacak. Yine ticari sebeplerle yem olarak kullanılması amaçlanmayan pet hayvanı yemi, hayvansal yem, hayvansal yan ürün veya türev ürünlerini içeren yem maddeleri de artık kullanılamayacak.

Sektör, daha önce yaşlı kanatlılardan hayvansal yem üreterek, bunu yine kanatlılara yem olarak verebiliyordu. Ancak bu yeni yönetmelik, kanatlıların yine kanatlılardan elde edilen yemlerle beslenmesini yasaklıyor.

MALİYETLER ARTACAK

Bunun nedeni ise insan sağlığından ziyade, hayvanlarda oluşabilecek enfeksiyon, toksin risklerini en aza indirgemek. 2015 yılına kadar tüm sektörün bu yeni yönetmeliğe göre yem standardizasyonunu tamamlaması gerekiyor. Sektörde çoğu üretici bu yönetmeliği desteklerken, elbette yüzde yüz bitkisel yemlere geçilmesiyle birlikte anacak maliyet artışı nedeniyle tepki gösterenler de var.

Eggy markasıyla bilinen yumurta üreticisi Baranoklar’ın genel müdürü Ali Baranok, ürünlerinde yüzde yüz bitkisel yem kullandıklarını söylüyor. Yeni yönetmelikle birlikte kanatlı et kemik unu yeminin yasaklandığını ve bunu desteklediklerini söyleyen Baranok, şöyle devam ediyor:

“Aslında bu yönetmeliğin çıkış noktası deli dana hastalığıyla aynı. Sektörde birçok finna maliyeti düşük bu ucuz proteinli yemleri tercih ediyordu. Ancak bu hem tavukların sağlığını kötü etkilediği gibi hem de yumurtalarda kötü koku bırakıyor ve lezzet kalitesini etkiliyor. Tamamen bitkisel yemlere geçişle birlikte maliyetlerde yiizde 20-25 arasında bir artış olabilir. Ancak aynı zamanda kaliteyi de beraberinde getirecek.”

TEŞVİK İSTENİYOR

Organik yumurta markası ‘Flotty’ ile bilinen Umut Tavukçuluk Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Gülmez ise hem konvansiyonel hem de organik yemleri yüzde 100 bitkisel kaynaklı hammaddeler ile hazırladıklannı söylüyor. Kanatlı unu kullanımının tavuk hastalıklarının bulaşması ve salgın açısından riski artırdığını belirten Gülmez, bu yönetmelik ile daha hijyenik yemlerin üretilmesiyle yemde gerekli kalitenin yakalanacağını ve bu durumun da ürün kalitesine doğaldan yansıyacağını kaydediyor. Gülmez şunları söylüyor:

“Tercih noktasında sektörde yem maliyetlerinin düşürülmesi adına ucuz protein kaynağı olarak kullanımı söz konusu. Bizi:’i gibi marka değeri firmalar için kalite’.: üretimde en gerekli nokta, kaliteli yem üretimi koşullarını sağlamak olduğundan ve zaten kullanımı tercih edilmediğinden maliyet yumurta fiyatlarına yansıması söz konusu değil, ister istemez yemlerde bitkisel hammadde ürünlerinin kullanımı artacağından hammadde fiyatlarında artış beklenebilir. Hammadde üreticileri bu noktada gerekli teşvikler ile desteklenebilir.”

AMAÇ SAĞLIKLI ÜRETİM

Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BtR) Başkanı Derya Pala, bu yönetmeliğin sektörü olumsuz yönde etkilemeyeceği görüşünde. Bu tür yemlerin toksin barındırması nedeniyle kanatlıların bağırsak sağlığını etkilediğini belirten Pala, “Aslında bu noktada insan sağlığını etkileyen bir etken yok ancak yemde toksin oluşma riski var” diyor.

Kendi yemini üreten tavuk ve yumurta üreticilerinin çoğunun bitkisel yemi tercih ettiğini kaydeden Pala, bu uygulamayla birlikte daha sağlıklı üretim yapılacağını sözlerine ekliyor. Kanatlı et kemik unun çoğu zaman verim kaybına yol açtığını ve hastalık riski taşıması nedeniyle kanatlı ölümüne neden olduğunu ifade eden Pala, “Maliyetler kuşkusuz biraz artacak ancak sağlıklı koşullarda üretim yapılacak” şeklinde konuşuyor.

REKABET GÜCÜ

Banvit Genel Müdürü Ömer Gö-rener ise, bu yönetmeliğin sektörün rekabet gücünü düşüreceğini savunuyor. Dünyanın en büyük tavuk ihracatçıları olan ABD ve Brezilya karşısında Türkiye’nin kanatlı sektörüne getireceği bu yeni yem uygulamasıyla maliyet anlamında rekabet gücünün düşeceğini söyleyen Görener, şunları ifade ediyor:

“Bu yönetmelik hakkında henüz çok bilgi sahibi değilim. Ancak elbette böyle bir uygulama varsa bu karara tüm sektör uyacaktır. Biz de yarı hayvansal ürünler kullanıyoruz. Zaten bu ürünleri sektörün çoğu kullanıyor. Bu uygulama maliyet artışını da beraberinde getirecektir.”

Burcu Tuvay