Popüler İş Fikirleri 2022

Franchise sektörü popüler iş fikirleri ve iş modelleri ile girişimcilere iş kurma fırsatları yaratıyor. Zincir mağaza sayısı 2 bin 500’e, sektörün hacmi 43 milyar dolara ulaştı. Girişim uzmanlarına göre piyasa kendini düzeltiyor. Bu yıl franchise sektörüne 10 bin yeni girişimcinin girmesi bekleniyor. İşte, 2022’de öne çıkacak iş fikirleri …

Popüler iş fırsatları, yeni trendler

FRANCHİSE sektörü emin adımlarla büyümesini sürdürüyor ve bu dinamizmiyle Türkiye ekonomisinin en hızlı gelişen sektörlerinden biri haline dönüşüyor. Kalite ve müşteri odaklı hizmet anlayışı ile artık sektörde iddialı bir marka haline gelen binlerce şirketimiz var. Zincir mağaza sayısı 2 bin 500’e, franchise veren şirket sayısı ise bin 500’e yükseldi. Bunların 150’si yurtdışında franchising sistemiyle mağazalar açmayı başardılar.

Evet, bir dönem sadece sınırlı sayıda gıda şirketlerinin tercih ettiği franchising sistemi artık her sektöre yayıldı. Ulusal Franchise Derneği (UFRAD) verilerine göre, 2021’de 43 milyar dolara yükselen franchising sektörünün hacmi bu yıl 50 milyar dolara ulaşacak. Bizde bu gerçeklerden yola çıkarak 2022’de büyüme potansiyeli yüksek, girişimcilere cazip bir iş imkanı yaratacak alanları araştırdık. Girişim uzmanları ve sektör temsilcileri ile birlikte hazırladığımız bu çalışma ile ilk kez kendi işini kuracaklar, mikro-küçük-orta ya da büyük ölçekli firmaların yatırım yapabilecekleri alanları ortaya çıkardık.

Cadde ve Sokak Mağazaları

Girişim uzmanları çok önemli bir ayrıntıya dikkat çekiyor; AVM’ler birbirinin aynı markalarla dolması, yüksek kiraların etiket fiyatlarına yansıması sonucunda müşteri AVM’de gezer, sokakta alışveriş yapar hale geliyor, işte bu durum yeni fırsatların kapılarını aralıyor.

Belediyelerin sokakları trafiğe kapatıp aydınlatması, kafelerin kaldırıma taşması sokakları canlandırdı. Duyumlarımıza göre özellikle büyükşehir belediyeleri bu ve benzeri yeni alanların açılması için projeler hazırlıyor. Bu arada perakendeciler sokaklara çıkınca kiralar da arttı. Esnaf ise arka sokaklara çekildi. Adeta çarşıların yüzleri değişiyor. Büyükşehirleri gören küçük belediyelerin başkanları da kendi sokaklarını canlandırmaya hazırlanıyor.

Kozmetik Sektörü Her Dönem İş Yapıyor

Türkiye kozmetik pazarının hacmi 8 milyar TL’ye ulaştı. Sektör temsilcilerine göre, pazar önümüzdeki üç yılda 13 milyar TL’lik büyüklüğe ulaşacak. Yüksek büyüme hızını yakalayan pazarda adeta kabuk değişimi yaşanıyor. Bir dönem sadece eczane köşelerinde ya da çok katlı mağazalarda kendine yer bulabilen kozmetik reyonları şimdi deyim yerindeyse altın çağını yaşıyor. Artık çok katlı mağazaların girişlerinin çok önemli bir alanını kozmetik rafları ve tezgahları kaplıyor. AVM’lerin prestijli bölümlerinde ve şehirlerin işlek caddelerinde birbiri ardına açılan kozmetik mağazalarına rastlamak mümkün. Bunun nedeni, Türkiye’de kişisel bakım ürünlerine talebin her geçen gün artması. Büyüyen pazara yeni oyuncular giriyor. Girişim uzmanlarına göre bu alanda faaliyet gösteren şirketlerden franchise almak karlı bir yatırım olabilir.

Popüler İş Fikirlerinde Fast Food Halen Cazip

Fast food zincirleri fazlasıyla gelişti. Ancak pazarda hala fırsat var. Uzmanlara göre önümüzdeki dönemde yeni yabancı oyuncular bu pazarda boy gösterecek. Son yıllarda yerli fast food’çular yüksek kazanç dönemini yaşıyor. Geleneksel mutfağımızın ürünleri, fast food zincirleriyle ülke geneline yayılıyor. Yabancılara göre daha uygun koşullarda franchise veren yerli zincirler, yüksek ciro potansiyelleri nedeniyle girişimcilerden yoğun talep görüyor. Geleneksel mutfağımızın birçok ürünü lokanta köşelerinden çıkarak fast food zincirlerine dönüştü. Köfteciler, çiğ köfteciler, dönerciler, mantıcılar, pideciler müthiş bir büyüme hızı yakaladı.

Organik Ürünler Yaygınlaştı

Organik ürünler pazarımız İsviçre, Fransa, Almanya gibi Avrupa ülkelerinin halen çok gerisinde. Sektör gerek ürün fiyatları ile ilgili tüketici tarafındaki önyargılar gerekse tanıtım eksikliği yüzünden henüz beklenen çıkışı yapamadı. Ancak İstanbul, İzmir, Diyarbakır gibi büyük kentlerde kurulan organik pazarların diğer kentlere yayılması ve raflarında organik ürünlere yer veren zincir marketlerin sayısında artış var. Bu durumun devam etmesi halinde 2022 yılında organik ürün sektöründeki büyüme oranı yüzde 10’un üzerine çıkacak.

Özellikle mamul ve yarı mamul ürünler için bazı hammaddelere ulaşmak çok zor. Örneğin organik şeker, renklendirici amaçlı kullanılabilecek organÖr siyah havuç, kırmızı turp, hayvan beslenmesinde kullanılacak organik kaba yem, tarımsal atıkların geri dönüşümünü sağlayacak toprak ve bitki yönetimine ait preparatlar… Önümüzdeki dönemde işlenmiş organik sertifikalı ürünlere talep artacak. Bu nedenle işlenmiş organik ürünler için kullanılan tüm hammaddenin organik sertifikalı üretilmiş olması gerekecek.

Helal Pazarı Büyüyecek

Et, peynir, zeytin, süt, yumurta, meyve suyu, diş macunu, şampuan, krem, çamaşır makinesi deterjanı… Islami usullere uygunluk anlamına gelen “helal sertifikası” alan ürün sayısı hızla artıyor. Söz konusu ürünleri üreten firmalar Türkiye genelinde franchise ya da bayilik veriyor.

Helal sertifikası Türkiye’de 2009 yılından itibaren önem kazanmaya başladı. Bu alandaki ilk adımı Aytaç Gıda atmıştı. O dönemde Türkiye’de ilgili kuruluş olmadığı için yurtdışmdan sertifika alınıyordu. 2011’den bu yana Türkiye’de de sertifika veriliyor. İslam Ülkeleri Standartları ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) tarafından hazırlanan “Helal Gıda Standartları”, TSE’nin (Türk Standartları Enstitüsü) Diyanet İşleri Başkanlığı işbirliğiyle oluşturduğu “Adapte Türk Standardı” olarak kabul edildi ve Temmuz 2011’den itibaren helal gıda belgelendirmesine başlandı. TSE’nin yanı sıra bazı özel kuruluşlar da helal gıda sertifikası verebiliyor.

Oto-Bakım İstasyonları

Sektör temsilcilerine göre oto bakım zincirleri pazarı 2022’yi oldukça iyi geçirecek. Zira ikinci el araba pazarına olan talep artacak. Bu nedenle oto bakım ve onarım hizmetleri veren firmalara olan ilgi artacak. Bu yıl oto bakım ve koruma hizmeti sunan şirketler bayilik ya da franchising sistemiyle yeni şubeler açacak. Şimdiye kadar büyük şehirlerle sınırlı kalan şirketler şimdi Türkiye’nin her bölgesinde bayi arıyor. Bir dönem “oto kuaför” olarak anılan işletmeler şimdi araç temizlik, bakım ve koruma hizmetlerinin profesyonel bir şekilde yapıldığı mekanlara dönüştü. Özellikle yabancı menşeli firmaların öncülüğünde belli bir standarda kavuşan pazarın Türkiye’de büyüme potansiyeli hala çok yüksek.

Kiosk’larda İş Var

AVM’lerdeki stant ya da kiosk’lar özellikle küçük yatırımcıların gözdesi haline geldi. Çünkü yatırım maliyetleri, kira ve personel giderleri mağazalara göre çok daha küçük. Üstelik iyi lokasyonlarda açılan stantlar oldukça yüksek cirolar elde edebiliyor. AVM’lerde stant açıp istikrarlı bir şekilde büyüyen markaların sayısı giderek artıyor. Bunlar arasında franchising ya da bayilik sistemiyle Türkiye geneline yayılmayı başaran firmalar da var.

Cadde konseptiyle başlayıp daha sonra AVM’lere özel stant geliştirip markasını bu şekilde büyüten şirketlere rastlamak mümkün. Örneğin Mantı Keyfi, İstanbul Beykoz’daki merkez mutfağında hazırladığı mantıları AVM’lerdeki şubelerine gönderiyor. Tek bir merkezde standart bir kaliteyi yakalamayı başaran şirket, yeni stantlar açarak büyümesini sürdürüyor. Girişimcilere anahtar teslimi pratik bir iş imkanı sunan firma, hizmet sektöründen faaliyet gösterecek yeterli finansmana sahip kişilerle franchise görüşmeleri yapıyor.

Yerel Markalar Hızlı Büyüyor

Adana, Kilis, Antalya, Ordu, Samsun… Bulundukları illerde ortaya koydukları müthiş girişimcilik başarıları onları ulusal pazara açtı. Büyük çoğunluğu genç girişimciler tarafından kurulan bu şirketler şimdi başta büyükşehirler olmak üzere Türkiye genelinde iş ortakları arıyor. Örneğin Antalya merkezli Bayramefendi Osmanlı Kahvecisi, 2009’da kuruldu. İlk şubelerini Antalya ve çevre illerde açan şirket, 2013’te franchising sistemine geçtikten sonra hızlı bir büyüme trendi yakaladı. Şirketin şimdi Türkiye genelinde 131 şubesi bulunuyor. Firma 2022’de şube sayısını 200’e çıkarmayı hedefliyor.

İzmir Bornova’da 2013’te kurulan Bre-adli, müşterilerine kendine has ekmeğinde tavuklu ya da köfteli sandviçler sunuyor. Dördü franchise olmak üzere beş şubesi var. 2022’de 10 yeni şube daha açmak istiyor. İzmir menşeli Dönerci Orhan ise 41 yıllık bir firma. Şirket, son üç yıldır şubeleşmeye başladı. Firmanın şimdi tamamı İzmir’de 11 şubesi bulunuyor. Bunların sekizi franchising sistemiyle açılmış. Diğer üç restoran şirket tarafından işletiliyor. Firmanın İzmir’de döner üretim tesisi var. Burada aylık 1.2 ton döner üretiliyor. Dönerci Orhan, 2022’de yedi yeni şube daha açarak şube sayısını 18’e çıkarmayı hedefliyor.

Mersinli Göksel Tantuni, 1977’de kurulmuş. İlk kez bu yıl franchise vermeye başlayan şirketin şimdi beşi franchise, yedisi kendilerine ait olmak üzere 12 şubesi var. Firma, 2022’de franchising sistemiyle 20 şube daha açmayı hedefliyor. Bafra pidecileri arasında en yeni markalardan biri olan Turan Usta Bafra Pidecisi, 2007’de kurulmuş. Henüz iki şubesi bulunuyor. Önümüzdeki bir yıl içinde franchising sistemiyle beş şube açmayı hedefliyor.

Yurtdışında Ortak Arayanlar

Yerli zincirler yurtdışma açılmakta artık daha cesur davranıyor. Her denemeden bir şeyler öğreniyor, farklı pazarlara giriyorlar. Bölge ülkelerinin girişimcileri Türk franchise zincirlerini tanıyor, ürünlerini güvenerek alıyorlar. Hatta birçok yabancı yatırımcı Türk markalarını kendi ülkelerine ilk getiren olmak istiyor. Örnek mi istiyorsunuz?

Ev tekstili markası Haremlique İstanbul yurtdışmda Suudi Arabistan, Kuveyt, Dubai, ABD, Japonya, İsveç, Fransa’da mağaza ve satış noktalarıyla faaliyet gösteriyor. Şirket başka ülkelerde de mağazalar açma çalışmalarım sürdürüyor. ‘Selamlique İstanbul’ da benzer bir şekilde yurtdışmda mağazalar açıyor. KKTC, Irak, Rusya, Hollanda, Bulgaristan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Lübnan gibi birçok ülkede şubeleri bulunan Mado, yurtdışmda şube sayısını 100’e çıkarmayı hedefliyor.

Yurtdışında çok hızlı büyüyen markalardan biri de Simit Sarayı. Firmanın yurtdışı mağaza sayısını 2022 yılsonunda Türkiye’deki mağaza sayısının geçmesi bekleniyor. Buna göre 2022’de yurtdışı mağaza sayısı 250-300 civarında olacak. Uzakdoğu’da beş yıl içerisinde açılması hedeflenen bin mağaza için, üç farklı master franchise adayı ile görüşmeler devam ediyor. Simit Sarayı, 2022’de toplam 2 bin 900 mağazaya ulaşmayı hedefliyor.

Yurtdışında açılan Simit Sarayı’nın konsepti çoğunlukla aynı. Ancak zaman zaman lokasyona göre o ülkeye hitap eden özel görsel ve marketing çalışmaları yapılabiliyor. Doğtaş da diğer şirketler gibi yurtdışında franchising sistemiyle şubeler açıyor. Bunun için o ülkedeki yatırımcı girişimcilerle franchise anlaşmaları yapılıyor. Ancak diğer şirketlerden farklı bir yönü var. Doğtaş’ın Türkiye’deki bayileri yurtdışında birlikte mağaza açmak için yoğun bir talep içinde.

Türkiye Pazarına İlk Siz Girin

Jamaika köftesi, çocuklara özel sanat teknikleri, evde bakım hizmetli, pratik garaj kapısı, çevre dostu halı yıkama, Meksika mutfağı… Bu ve benzeri ürün ya da hizmetleri sunan yabancı menşeli firmaların Türkiye’de yatırım planları var. Bunlar arasmda Türkiye’de yatırımcı bulma şansı yüksek işler dikkat çekiyor.

ABD ve Kanada’da şubeleri bulunan Oxi Fresh Carpet Cleaning (çevre dostu halı yıkama hizmeti sunuyor), Precision Door Service (yenilikçi garaj kapıları üretiyor), Five Star Painting (konut ve ticari müşteriler için iç ve dış boya hizmetleri sunuyor) bunlardan sadece birkaçı.

Steak House Furyası

Eti seven bir milletiz. Dolayısıyla steak house’ların ilgi görmesi gayet normal. Özel eti, ekmeği ve soslarıyla büyük ilgi gören steak house’ların sayısı hızla artıyor. Nusr-Et, Big Chef s ve Günaydın Et markaların öncülüğünde büyüyen pazarda iş potansiyeli çok yüksek.

Türkiye’de kişi başına yıllık 12 kilo et tüketiliyor. Avrupa’da ise bu rakam 62 kilo. Ekonomik koşulları göz önüne alsak bile aradaki tüketim farkı çok ciddi. Bu bile pazarın potansiyelinin ne kadar büyük olduğunu gösteriyor. Steak ve gurme burger’in her geçen gün daha da yayılması bekleniyor.

Kafelerin Altın Dönemi

Gençler, yaşlılar, çiftler, kadınlar, erkekler, arkadaş grupları, iş insanları, artık herkes kafelerde buluşuyor. Marka olarak algılanmayı başaran mekanlar buluşma noktası oluyor. Bu algıyı oluştura-mayanlarınsa aynı dekoru yapsa, aynı ürünü satsa bile boş kaldığı görülüyor. Bu sektör dolu gibi görünse de işini iyi yapmayı bilenlere her zaman yer var. Öte yandan, kafe işletmeciliğinde yüksek kar marjı olabilir ama işletme giderleri de yüksek oluyor. İstanbul, İzmir, Ankara, Gaziantep merkezli yerli kahve markaları, her geçen gün büyüyen bu pazardan daha fazla pay alabilmek için şube açma yarışma girmiş durumda.

Yeni Nesil Restoranlar

Geleneksel kafe-bar-restoran devri kapanıyor. Her anı rahat yaşatan, evinizdeymiş gibi hissettiren, kaliteli yemekler sunan mekanlar Türkiye’nin her yerini sarmaya başladı. Bu tarz işletmelere ilgi çok fazla. Özellikle dışa dönük yaşam tarzına sahip, trendleri takip eden kesimin mesken tuttuğu kafe-bar-restoran zincirlerinin her geçen gün yeni şubelerle büyüdüğüne tanık oluyoruz. Hatta işletmeler şu sıralar Türkiye sınırlarını da zorlamaya başladı. Pek çoğu yurtdışına yatırım yapma hazırlığı içinde.

Çocuk Konsepti Yayılıyor

Sadece çocuk ve gençlere yönelik konsept mağaza açan şirketlerin sayısının arttığını görüyoruz. Artık organik kıyafetlerden yaratıcı yeni nesil oyuncaklara, çocuk mobilyasından krem ve bakım ürünlerine birçok farklı konseptte mağaza görmek mümkün. Bebek ve çocuklara özel ürünleriyle uzmanlaşan markalar franchising sistemiyle yeni şubeler açıyor. Sektör temsilcilerine göre, çocuk ve genç segmentinde büyüme potansiyeli oldukça fazla.

Özetle genele seslenmek yerine farklı yaş, cinsiyet ve yaşam tarzına sahip çocuklara ve gençlere yönelik özel tasarımlı kon-septler geliştiren şirketlerin ürünlerine olan ilgi artıyor.

Doğa Severlerin Büyüttüğü Pazar

Uluslararası araştırma kuruluşlarının raporlarına göre, Türkiye doğa sporları pazarının en parlak ülkelerinden biri olacak. Türkiye’nin genç nüfusu, gelişen ekonomisi ve coğrafyamızın doğa sporlarına uygunluğu bu pazarın büyümesindeki en önemli etkenler arasında gösteriliyor. Çok değil 10-15 yıl öncesine kadar Türkiye’de az sayıda insan aktif olarak sporla ilgileniyordu. Doğa sporları ve alternatif aktivitelere sınırlı sayıda insan katılıyordu. Değişen yaşam koşullarıyla birlikte artık öğrencisinden işadamına, ev hanımından sanatçısına hemen her kesimden çok sayıda insan “outdoor” tabir edilen doğa sporlarına yoğun ilgi gösteriyor.

Gelişmiş ülkelerde outdoor pazarı doyuma ulaşırken, Türkiye’de bu alanda büyük bir potansiyelden söz ediliyor. Bunu biz değil, spor endüstrisinin en büyük ve uluslararası alanda kabul gören araştırma kuruluşları söylüyor. Yapılan araştırmalara göre Türkiye, gelişmekte olan ülkeler arasında, doğa sporları ve malzemeleri alanında en hızlı büyüyen pazarların başında geliyor. Evet, Türkiye, doğa sporu malzemeleri alanında en hızlı büyüyen pazarlarından biri. Bu alanda faaliyet gösteren şirketler bayilik ve franchising sistemiyle Anadolu’da çok sayıda şube açmaya hazırlanıyor.

E-Ticaret Fırsatları

2021’de hemen her sektörden markalar online sitelerini ön plana çıkarmaya çalıştı. Zira e-ticaret şirketlere önemli oranda maliyet avantajı sağlıyor. Peki, ilk kez bu alana yatırım planları olan genç girişimciler, yerel markalar ya da küçük şirketler nasıl bir yol izlemeli?

Ankara Ostim merkezli Sono Yazılım bu ve benzeri arayışı olanlara yönelik, yenilikçi bir yazılım geliştirdi ve internet mağazacılık çözümünü bir paket halinde Türkiye pazarına sundu. Çözümü benzerlerinden ayıran en önemli özellik kurulumunun ve kullanılmasının çok basit olması.

Niyeo.com adlı yazılımla ürünlerini internet üzerinden pazarlamak isteyen girişimciler teknik detaylarla uğraşmadan anında internet mağazalarını açabiliyor. Söz konusu paketin giriş seviyesinin yıllık kullanım ücreti 219 dolar olarak belirlenmiş. Sınırsız paketin yıllık abonelik ücreti ise 799 dolar. Herhangi bir teknik detayla uğraşmaya gerek kalmadan çok kısa sürede kurulabilen Niyeo internet mağazacılığı çözümü, farklı arka plan temaları, kullanıcının ihtiyacına göre planlara ilave edilebilecek toplu e-posta, toplu kısa mesaj ve bayi yönetim modülü gibi ek özellikler sunuyor.

100 kişiden 42’si girişimci olmak istiyor

Amway tarafından hazırlanan Global Girişimcilik (AGER) 2021 Raporu’na göre Türk halkının yüzde 42’si girişimci olmak istiyor. Türkiye ile birlikte 45 ülkede girişimciliğin nabzını tutan raporun sonuçları önemli ipuçları veriyor. Amway Avrupa Dış ilişkiler Kıdemli Bölge Müdürü Candan Çorbacıoğlu, “Dünyada girişimcilik trendlerini ortaya koyan rapor 50 binden fazla kişiyle birebir görüşülerek yapıldı. AGER bütün dünyada kendi işine sahip olma ve girişimcilik konusunda değerli veriler sağlayan bir araştırma. Cevap verenlerin yüzde 77’si girişimciliğe karşı olumlu bir tutum içinde.

Tüm dünyada Y kuşağının ve 35-49 yaş grubunun girişimciliğe olan olumlu tavrı yüzde 80 gibi oldukça yüksek bir oranda. Dünya çapındaki çalışmamıza cevap verenlerin yüzde 39’u önümüzdeki beş yıl içinde kendi işine sahip olmayı arzuluyor. Bunların da yüzde 56’sı müşteri arama ve edinme konusunda kendisini oldukça rahat hissediyor. Bu sonuçlar değişen çalışma dünyasının belirtileri olarak görünürken cinsiyet fark etmeksizin hem erkeklerin hem de kadınların girişimciliğe pozitif baktığı sonucuna ulaşıyoruz. Fakat erkekler kadınlara göre bağımsız bir iş başlatmayı daha çok istiyor” diyor. Amvvay Türkiye Genel Müdürü Tayfun Ergün ise, Türkiye’deki çalışmaya katılanların yüzde 42’sinin olumlu bir tutum sergilediğine dikkat çekiyor.

Türkiye’de ankete cevap verenlerin yüzde 23’ü girişimcilik konusunda ‘arzu eden, yeni işe başlama yeteneği olduğunu düşünen, sosyal baskıya karşı direnen’ bir yapıya sahip. Buna göre Türkiye sonuçları AB’den yüksek ve yüzde 24 olan dünya ortalamasından yalnızca 1 puan düşük. Yani Türk girişimciliği konusunda hala ümitliyiz” diyor.

ABD pazarına girmenin en kolay yolu

Dünyanın en önemli franchise fuarları arasında gösterilen “International Franchise Expo’’nun temsilcileri geçtiğimiz hafta içinde İstanbul’a gelerek ‘Türk Markalarının İhracatı” konulu etkinliğe katıldılar. Medyafors Fuarcılık tarafından organize edilen bu etkinlikte, MFV International Franchise Expo Events Grup Direktörü James Mastandrea, “Fuarımızın Türkiye organizasyonu Medyafors Fuarcılık tarafından yürütülüyor.

Bu yıl fuarın 31’incisi Haziran 2022’de New York’ta düzenlenecek. Fuara 400 katılımcı ve 18 bin ziyaretçi bekliyoruz. Fuarımıza Japonya’dan Fransa’ya Çin’den Brezilya’ya kadar 120 ülkeden ziyaretçi gelecek” diyor.

Etkinlikte bir sunum yapan Franchise Danışmanı Shery Christopher ise, “ABD’de 770 bin franchise işletme var. Bunların yarattığı yıllık ticaret hacmi 839 milyar dolara ulaştı. Bu büyük pazar sadece ABD menşeli markalara değil yabancı markalara da fırsatlar sağlıyor. Zira ABD halkı yeni ürün ya da farklı lezzetlere satın alan bir topluluk” diyor. Christopher, ABD’de franchise satmak istiyenlerin ön hazırlık (pazar araştırması, danışmanlık ve yerine getirmeniz gereken yasal prosedürler] için 30-40 ya da 100 bin dolara kadar çıkabilecek maliyetleri karşılaması gerektiğini vurguluyor. Rakamlarının değişkenliği bölge ve eyaletlerin farklı kurallarından kaynaklanıyor.

Özhan EREM / Medyafors Fuarcılık Yönetim Kurulu Başkanı
Sektör yüzde 10 büyür

2022’de franchise sistemiyle çalışan perakendeci sayısı ve tabii ki toplam perakende cirosu içindeki payın artacağını düşünüyorum. 2022-2025 aralığında franchise işletmelerinin perakende sektörü cirosu içindeki payının en az yüzde 10 artacağını tahmin ediyorum. ABD, franchise sisteminin perakende ticaret cirosu içindeki payının yüzde 40’ların üzerine çıktığı düşünüldüğünde önümüzdeki muazzam büyüme potansiyelini daha net görebiliriz. Evet, önümüzde perakende ticaret açısından büyümeye ve gelişmeye çok açık bir franchise sektörü var.

Osman BİLGE / Girişim Uzmanı
Yeni trendler neler?

Perakendede rekabet arttıkça yeni konsept çıkarmak zorlaşır. Ülkemizde 10 yıl öncesine kadar “yeni neler var” dendiğinde hep bir şeyler sayardık. Konseptler denenip elendikçe, yabancılar gelip gittikçe, kalıcı yenilikler azalıyor. Örneğin milyoncular, simitçiler, telefoncular, çiğ köfteciler, tostçular, apart oteller gibi her yanı saran trendler artık zor çıkıyor. Yoğun rekabet ortamında temelsiz yapılar uzun ömürlü olamadığı için yeni trendlere daha dikkatli yaklaşmak gerekiyor. Keşfedilecek sektör aramakta mana yok.

Yükselen markaları bulmak gerekiyor. Seçim kriteri ise yönetici patronun niyeti ve kabiliyeti olmalı. Patron yetersizse zincir büyüyemiyor, patron kötü niyetliyse franchise alanlar para kazanamıyor. Günümüzün trend işi kafe… Her şehirde her kesimden insanlar sosyalleşmek için kafeleri tercih ediyor. Öğrenciler, arkadaşlar, sevgililer kafelerde buluşuyor, işadamları kafelerde görüşüyor, ev hanımları kafelerde gün yapıyor. İlk kez duyduğumuz kafe 20-30 franchise vermiş oluyor. Sade büyük şehirlerde değil kasabalarda da kafeler açılıyor. Bir bölgede ilk açılan kafe iş yapıyor, bölgenin gelişmesiyle birlikte yatırım alıyor.

Perakende pazarı birkaç yıldır durgundu. Fakat 2021 en zoru oldu. Ancak yatırımlar sürüyor, dükkanlar açılıyor. Ancak popüler AVM’lerde, alışveriş caddelerinde kapalı kepenkler olduğunu da akılda tutmak lazım. Geçmişte de böyle durumlar yaşadık. Ancak bir süre sonra pazarın evrildiğini gördük. Yaygın yanlışlar krizle sürdürülemez olunca piyasa kendini düzeltiyor. Ülkemizde AVM’lerin ve zincirleşmenin etkisiyle perakende çok gelişti. Ancak sokakta hala eski düzenin kalıntıları sürüyor. İşletme sermayesi yoksa, satarsa ödüyor. Eğer tahsilat yapamazsa, tedarikçisini batırıyor. Yatırım sermayesi yoksa, işletme dökülüyor. Karşısına markalı mekan açılınca müşterisi kaçıyor. Elemanlar eğitimsiz, müşteri memnuniyeti sağlanamıyor. Özetle sokaklarımızın hali bu.

Hala, kara düzen çalışan işletmelerin sayısı fazla. Bu tür işletmeler yabancıların ve işadamlarının girdiği hiçbir sektörde rekabet edemiyor. 2022’de bu durgunluktan sistemli çalışan franchise ve şube zincirleri kazançlı çıkacak. Azalan müşteriyi markalılar çekecek, markasızlar kapanacak. Boşalan mağazalara da markalar girecek. “Esnaf batıyor” diye genellemek yanlış, aslında yanlış olanlar sistemden çıkıyor. Ama beceremeyenler çok olduğu için sorun sosyal boyut kazanıyor. Devlet hibe ve kredilerle can suyu vermeye çalışıyor. Özetle franchise sistemini doğru uygulayıp verimli çalıştırmak perakendecilerin tek kurtuluşu gibi görünüyor.

Burak BÜYÜKDEMİR / Etohum Kurucusu
Sağlık ve teknolojide fırsatlar artacak

Girişimcilik Türkiye’de her geçen yıl daha fazla sindiriliyor ve anlaşılıyor. Bu doğrultuda kurum içi girişimlerin sayısı oldukça arttı. Ayrıca beyaz yakalı diye tabir ettiğimiz kitle de akşamları işten çıkıp kendi iş fikri üzerinde çalışmaya ya da mevcut kariyerini bırakıp kendi işini kurma konusunda daha cesaretli davranmaya başladı. Bunların yanı sıra, devletten ve özel sektörden de yatırım fonları ortaya çıktı. Bu artışın devam etmesini temenni ediyoruz. Ayrıca gerek melek yatırımcılar, gerek Smart Money diye tabir ettiğimiz yatırımlar hem nitelik hem nicelik olarak artış gösteriyor. Girişimciler de aynı niteliksel ve niceliksel artış söz konusu.

Buradan hareketle 2022 yılının girişimciliğin yükselmeye devam ettiği ve ekonomiye sağladığı katkının arttığı bir yıl olmasını bekliyoruz, iş potansiyeli yüksek alanlar, sektörler neler olabilir diye sorduğumuzda ise şu alanlar akla geliyor. 2022 yılında öne çıkacak girişimler loT, sağlık teknolojileri ve ödeme sistemlerine dair girişimler olacaktır. Artık e-ticaret eski popülaritesine sahip değil. Bu nedenle yeni nesil girişimciler farklı alanlarda çalışmaya da zorluyorlar kendilerini ve girişimlerde çeşitlilik çok arttı. Bu nedenle bahsettiğim alanlar dışında faaliyet gösteren bir girişim de rahatlıkla çıkıp yükselebilir.

Ayçan HELVACIOĞLU / Medyafors Fuarcılık Genel Müdürü
Firmalara ABD’de yatırımcı bulacağız

Medyafors Fuarcılık olarak franchising sistemine ve gelişimine önem veriyor bu konuda yurtiçinde ve yurtdışmda önemli çalışmalara imza atıyoruz. Türkiye yetkili acentesi olarak 14-15 Kasım 2021’de The Global Franchise Market/Dubai Franchise Fuarı’nda Türk markalarını 35 kişilik katılımcı ve ziyaretçi heyetiyle Ortadoğu’ya taşıdık. New York The Javits Çenter” da düzenlenecek International Franchise Expo’nun Türkiye’deki tek yetkili temsilcisi olduk. Bu fuar ile Türk markalarını Amerika’ya taşıyacağız. Hedefimiz markaların yurtiçi ve dışında büyümelerine önemli katkılar sağlamak ve önümüzdeki yıllarda da daha fazla Türk markasını yurtdışma taşımak…

Ata UZUNHASAN / Galata Bussines Angels (GBA) Yönetici Direktör
Sanal gerçeklik fırsatlarını kaçırmayın

2022 yılının potansiyeli kesinlikle 2021’den daha yüksek olacak. Ayrıca ülke olarak yüzümüzü ve odağımızı girişimciliğe çevirmiş durumdayız.

KOSGEB ve TÜBİTAK fonları girişimcilere sunulurken, Hazine tarafından desteklenen Turkish Growth and Innovation Fund (TGIF)’un ve Kitlesel Fonlama Yönetmeliği’nin hayata geçmesiyle girişimciler için oldukça renkli bir yıla giriyoruz. Bu önceki yıllara göre sermaye ihtiyacının daha kolay karşılanacağı anlamına geliyor. Özellikle kitlesel fonlama sayesinde girişimler çok daha fazla tanınacak.

Galata Business Angels olarak bize gelen girişimlere her zaman küresel bir vizyon kazandırmayı amaçlıyoruz. 2022’de girişimciler için özellikle Avrupa’daki fırsatlar çok daha çekici hale geldi. Özellikle Lizbon, Talinn, Helsinki ve Budapeşte gibi şehirlerin yanında hali hazırda ekosistem olarak önde olan Amsterdam, Dublin, Londra ve Berlin gibi şehirler girişimcileri davet ediyor.

Son yıllardaki gibi pazaryeri girişimleri popülerliğini koruyor. Henüz rekabetin en üst seviyeye çıkmadığı üç sektör, önümüzdeki yıl ve takip eden yıllarda öne çıkacak. Bunlar, sanal gerçeklik [virtual reality-VR], nesnelerin interneti (internet of things lot) ve üç boyutlu yazıcılar…

Selcen GÜFİ / Doğan Sigorta Brokerlığı Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
Çocuk ürünlerine talep artacak

Hangi sektörde olursanız olun, markanızın yarattığı değerlerle büyüyebileceksiniz. Topluma katkı sağlamak, kadın istihdamı, engelliler ve hastalıklar hakkında rahşmalar, çocuklar için spor, sosyal yaşam aktiviteleri bunlardan ilk akla gelenler… Bunların yanı sıra nihai tüketiciyle birebir ilişki kurmak, sosyal medyada etkin bir şekilde yer almak, sosyal medyada tüketiciyle interaktif ilişki kurmak, e-ticareti kullanmak ve sizin çizginizde olduğunu düşündüğünüz diğer markalarla işbirliği ve projeler yapmak da önem kazandı.

Çocuklarla ilgili yatırımlara özellikle dikkat çekmek istiyorum. Bahçe ve mahalle kültürü kalmayan çocukların sosyal yaşam alanlarına ihtiyaçları önümüzdeki yıllar için muazzam bir pazar yaratacak. Artık anne babalar AVM’lere muhtaç kalmak istemiyor. Diğer trendlere bakacak olursak; organik gıda satışı, doğaya dost ürünler, anserojen olmayan ürünlerin tüketicilere ulaştırılması ve bu anlamda markalar yaratmak öne çıkıyor. Daha büyük yatırımlar için ise temizlik, sağlık sektörü ve çağrı merkezleri cazibesini koruyor.

Dünya franchise sektörü İstanbul’da toplanacak

Bayim Olur musun Franchising Fuarı’nın 20‘cisi 27-30 Ekim 2022’de düzenlenecek. Medyafors Fuarcılık ve UFRAD tarafından organize edilen fuar, İstanbul Yenikapı Avrasya Gösteri ve Sanat Merkezinde düzenlenecek. Bu yıl fuar, franchising sektörüne mal-hizmet veren tedarikçilere de kapılarını açıyor. Katılımcı marka, metrekare ve ziyaretçi sayısı bazında Avrupa ve Ortadoğu’nun birincisi olma özelliğini taşıyan bu fuarda geçtiğimiz yıl 378 markanın ürün ve hizmetleri girişimcilerle buluşmuştu. 32 bin 197 kişinin ziyaret ettiği fuara Katar, Tunus, Suudi Arabistan ve Ortadoğu’dan gelen heyetlerin fazlalığı dikkat çekiciydi.

Asiye YILDIRIM / REED Türkiye Genel Müdürü
Nitelikli personel nasıl bulunur?

Personel alımı yaparken o pozisyonun gerektirdiği nitelikleri öncelikle işverenin doğru tayin etmesi gerekiyor. Aranılan yetkinlikleri belirlemek en doğru elemana ulaşmak konusunda yaşanan sıkıntıların da önüne geçiyor. Ülkemizde özellikle KOBİ’lerin yaşadığı yetkin eleman bulma problemi, yapılan yeni bir düzenlemeyle çözüme kavuşmaya hazırlanıyor. ‘Esnek Çalışma’ düzenlemesi, KOBİ’ler için tam zamanlı olarak istihdam etmenin çok masraflı olduğu, aynı zamanda işin niteliği açısından dönemsel olarak çalıştırmak istediği insan kaynağını özel istihdam büroları aracılığıyla temin etmesine imkan tanıyor olacak.

Böylelikle KOBİ’ler veya iş yaşamına yeni gözlerini açan girişimciler, ihtiyaç duydukları kalifiye personeli yarı zamanlı olarak istihdam edebilecek. Bu uygulamanın girişimcilerin işe atımlarında yeni bir soluk getireceğine inanıyorum. Özellikle yaşadıkları insan kaynağı sorunlarına ışık tutacağı düşüncesindeyim. Hatta istihdam ettikleri iş alanının veya bu konuda görev yapan personelin devamlığını ve performansını da değerlendirme imkanı sağlıyor olacak.

Sina AFRA / Evtiko CEO’su ve Kurucusu, Girişimcilik Vakfı Başkanı
“Gayrimenkul, enerji ve tarımın önü açık”

Online girişimler son beş yıl içinde e-ticaretten Saas (Software as a Service), pazar yerleri ve yeni servis kurgularına kaydı. Genelde girişimlerin iki odak noktası oluyor. Ya ikinci el siteleri gibi fiyat avantajı sağlıyorlar ya da kullanıcıya kolaylık ve yenilik sunmak üzere kurgulanıyorlar.

Ayrıca önümüzdeki senelerde disruptive yani yıkıcı çözümlerin ortaya çıkacağı yönünde bir trend var. Uber gibi bir sektörü değiştiren kurgular yeni teknolojilerin de yardımıyla ön plana çıkacak. Virtual reality (sanal gerçeklik) gibi teknolojiler çok fazla şeyi değiştirecekler. İnternet dışında gayrimenkul, enerji ve tarım alanlarında fırsat görüyorum. Örneğin ABD’de son 18 ayın en önde trendi gayrimenkul sektörüne yönelik teknolojiler. Bu trendin önümüzdeki aylarda Avrupa’da da boy göstereceğini düşünüyorum.

Ayşe ASLAN / BNI Türkiye Ülke Direktörü
2022’de yıldızı parlayacak alanlar

Bize daha iyi çalışma, pazarlama ve satış imkanı veren teknoloji sektörüne tedarik sağlayan firmalar için bu yıl hayli iyi geçecek, internet kullanımındaki artışı da göz önüne alırsak e-ticaret siteleri 2022’de de altın çağını yaşamaya devam edecek. Gündemde olan ve popülaritesini devam ettirecek diğer bir alan ise organik gıda. İnsanların sağlıklı beslenme konusuna duydukları hassasiyet her geçen gün artıyor. Bu ürünleri hem üreten hem de gerek e-ticaret gerekse mağazacılık yoluyla satan kişiler kazanacak.

Danışmanlık alanında da sıçrama olacak. Zorlu bir yılı geride bırakan pek çok kurum yeni bir yol haritası için profesyonel desteğe ihtiyaç duyacak. Gayrimenkul danışmanlığından sigortacılığa kadar geniş bir skaladaki girişimcilerin yüzü gülecek.Tüm bunların sağlanabilmesi için başlıca gerekli unsurlardan biri ise son kullanıcıya ucuz ve doğru kanallardan ulaşmak. Bunun için de geçtiğimiz senelerde büyümesine şahit olduğumuz sosyal medyanın yükselişini göreceğiz. Çünkü sosyal medya ile doğru mesaj ve kanalları kullandığınızda sınırsız büyüyebilecek bir kullanıcı kitlesine erişebilmeniz mümkün. Bunlar satış yapılabilecek son kullanıcı müşterilere erişme fırsatını veren şeyler.

Bir de işinizi büyütmek için yapmanız gereken, doğru iş ortaklarına ulaşmanızı sağlayacak pazarlama aktiviteleri var. Bu noktada girişimcileri etkileyen başka bir alana dikkat çekmek isterim. Tüm dünyada pazarlama ve satış teknikleri değişiyor, gelişiyor. Girişimciler için öne çıkan en önemli pazarlama tekniklerinden biri de referans pazarlaması. BNI Global, 20 ülkede yaptığı bir araştırmada 12 bin iş sahibine ‘Müşterileriniz size nereden geliyor?’ diye sordu. Bu araştırmaya katılanların yüzde 98’i ‘işimi referanslarımdan alıyorum’ cevabını verdi.

Yani 100 iş sahibinin 98’i ‘İşimi müşterilerimin yönlendirdiği diğer kişilerden, çevremden, tanıdıklarımdan ve beni tanıyanlardan alıyorum’ diyor. Peki, ‘Bu iş yönlendirme kaynaklarına ulaşmak için bir stratejiniz var mı?’ diye sorduğumuzda ise, sadece yüzde 3’ünün bu konuda bir çalışma yaptığını tespit ettik.

Sektör temsilcileri ne diyor?

Caner DİKİCİ / TAB Gıda Genel Müdürü:

Muhammed Nezif EMEK / Bereket Döner Genel Müdürü:

Gökhan TAŞ / Coldwellbanker Yönetim Kurulu Başkanı:

Birol ÖNER / Newjoy Yönetim Kurulu Başkanı:

Bülent ELÖNÜ / RestorFX Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı:

Bahar ÖZÜRÜN / Global Restoran Yatırımları Genel Müdürü:

Okan KARACAN / GKM A.Ş. Kurucusu-Uzunköprü Köftecisi:

Nergis ASLAN / Tureks Uluslararası Fuarcılık Genel Müdürü:

Sertaç AKYÜZOL / Best İthalat-Lavazza CEO’su:

Nino KAVARA / Somunarası Yönetim Kurulu Başkana:

Tanju Taner DÖNMEZ / Göçmen Börekçisi Genel Müdürü:

Elif GÖKTAŞ / McDonald’s Türkiye Pazarlama Direktörü:

N. Göksel ÖZTÜRK / VF Türkiye (The North Face) Genel Müdürü:

Banu ARIDURU / Little Caesars Türkiye Genel Müdürü:

Ersin SERBES / Doğtaş Genel Müdürü:

Mehmed Nureddin ÇEVİK / Etiler Marmaris Yönetim Kurulu Başkanı:

Sam ÇEVİKÖZ / Federal Coffee Company Kurucu Ortak:

Ersan Çıplak / Para