En Başarılı Kadın Girişimci Trendyol.com Ortağı Demet Mutlu
En Başarılı Kadın Girişimci
Demet Mutlu, En Güçlü Kadınlar araştırmasında, dünya çapında en başarılı kadın girişimciler arasında yer aldı.
300 BİN DOLAR SERMAYE İLE KURULAN ALIŞVERİŞ SİTESİ TRENOYOL.COM KISA SÜREDE 4 MİLYON ÜYEYE ULAŞTI VE DÜNYACA ÜNLÜ YATIRIM ŞİRKETLERİNDEN 26 MİLYON DOLARLIK YATIRIM ALDI. BU GELİŞME, SİTENİN 30 YASINDAKİ KÜRUCU ORTAĞI DEMET MUTLU’NUN E-TİCARETTE EN FAZLA KAZANAN GİRİŞİMCİLERDEN BİRİ OLMASINI SAĞLADI.
TÜRKİYE’NİN en HIZLI büyüyen alışveriş sitelerinden biri Trendyol.com. Şimdilik 4 milyon üyesi var. 300 bin dolar sermayeyle kurulan, dünyaca ünlü marka ve tasarımcıların ürünlerini günlük kampanyalarla yüzde 85’e varan indirimlerle satan site, Türkiye genelinde en fazla trafik alan 100 site arasında. Yıllık 100 milyon dolarlık bir satışa sahip. Türkiye’de modada önemli bir pazarlama platformu oluşturmak daha düne kadar zor bir işken, Trendyol’un ezber bozan bu başarısı, pek çok girişimcinin son dönemde çıkış noktası oldu. Son iki senedir girişim adına alınabilecek tüm ödülleri toplayan Trendyol.com’un başarısının arkasındaki isim, Fortune tarafından hazırlanan dünyanın en başarılı kadın girişimcileri listesine giren Demet Mutlu.
30 yaşındaki Mutlu, bu başarıyı ortağı Begüm Tekin ile paylaşıyor ve zor bir işin altından başarıyla kalktıklarını söylüyor. Başarılarındaki en büyük kozun ise ‘Türkiye’nin lider moda sitesini” yaratma fikri olduğunu söylüyor. Kısa bir süre önce dünyaca ünlü yatırım şirketleri Kleiner Perkins Caufield & Byers ve Tiger Global’dan aldığı 26 milyon dolarlık yatıranla, e-ticaret alanında ciddi başan yakaladı. Bu yatırım ile beraber gittigidiyor.com, markafoni.com ve grupanya.com’un ardından son birkaç ayda satın alınan ya da yatırım alan büyük şirketlerden biri oldu. Bu büyümenin ardında genç ve sınır tanımayan, sınırlan zorlayan bir girişimcilik ruhu yatıyor.
new york ÜNİVERSİTESİ Ekonomi Bölümü’nü birincilikle bitiren Mutlu, daha ilk iş tecrübelerinde bu ruhun tohumlarını atmıştı. Genç yaşına rağmen kısa sürede pek çok global şirketin üst düzey yöneticilik görevlerinde yer aldı. 150 milyon dolarlık büyüklüğü olan Reckitt Benckiser’de, Kuzey Amerika pazarı kişisel bakım ürünleri kategorisinde üst düzey marka yöneticisi olarak çalıştı. Daha sonra Procter&Gamble ve Altria’da da marka yöneticiliği yaptı. İsviçre, Japonya ve Hong Kong gibi birçok ülkede çalıştı. Amerika’da çalıştığı sırada, Harvard’da MBA yapmaya karar verdi ve iki yıllık programı kazandı. Ancak daha birinci yılda kendi işini kurma fikri ağır bastı. Tıpkı Facebook’un kurucusu Zuckerberg ve Microsoft’un kurucusu Bili Gates gibi o da Harvard’ı yarım bıraktı. Kurumsal ve eğitim geçmişinden dolayı çevresi farklı beklentiler içinde olsa da Mutlu kararını vermişti. O günleri; “e-ticaretten ilk bahsettiğimde çok fazla teşvik görmedim” diyerek anlatıyor. Mutlu’yu kendi işini kurmaya asıl sevk eden etkenlerden biri, Türkiye’ye dönüp herhangi bir uluslararası firmada çalışmaya başladığında çok fazla inisiyatif alamayacağını ve sorumlulukların belli, risklerin minimum düzeyde kalacağını düşünmesiydi. Bu birkaç sebep, modaya ve teknolojiye olan ilgisinin buluşmasına neden oldu. Bu çizdiği rotada mottosu, “Modayı ulaşılabilir yapmak”tı ve Trendyol.com birkaç ortakla beraber kuruldu.
Kurulduktan sonra Trendyol.com’un ekibi sürekli büyüdü. 250 kişilik ekip 16 ayda 500lere yaklaştı. Günde 5 bin fotoğraf çekiliyor. Ürünler ütüleniyor, mankenler seçiliyor. Her bir kıyafet uzun bir uğraştan sonra sitedeki yerini alıyor ve satışa sunuluyor. Trendyol.com’un aylık ziyaretçi sayısı 12 milyon. Hedef kitlesi 18-45 yaş arası kadınlar. Üyelerin yüzde 30’u ise erkek. Bu çalışmaların arasına Mutlu, bir de kendi markasını sığdırmış: Milla. “Milla ile müşterilere istedikleri modelleri, uygun fiyatlarla alabilme imkanı sağladık” diyor.
Peki, Trendyol.com’un bu hızlı çıkışında, beklentiler de yine aynı hızla gerçekleşti mi? Bu soruya Mutlu; “ikinci yılımızı tamamlamadan hedeflediğimiz satış rakamlarına ilk yılın sonunda ulaştık. Hedefimiz sadece rakamlar değildi. Müşteri deneyimi ve iyi bir ekip de oluşturmaktı. Bunu da başardık” diyerek cevap veriyor. Trendyol.com, binin üzerinde markayla çalışıyor ve her gün 15 yeni markanın ürünleri satışa sunuluyor. Yoğun ve stresli bir tempo. Aslında o, işin pazarlama kısmını seviyor. “Sektörün hızı ve dinamiği beni erken yaştan büyüsü içerisine aldı” derken, yemlikleri takip eden biri olduğunu, yaptığı işten yorulmadığını, aksine beslendiğini söylüyor.
Trendyol.com’un dikkat çeken yönlerinden biri,sosyal medyayı aktif olarak kullanması. Facebook’ta 500 bin aktif takipçisi var. Twitter’da da çok aktif. Ayrıca bloğu en çok okunan moda bloglanndan. Türkiye’de ilk defa Facebook mağazasını açan ve üyelerinin Facebook’tan alışveriş yaptığı sitelerden biri. Trendyol.com’un Facebook adresine saniyede 100’ün üzerinde mesaj düşüyor.
Yabancı yatırımcıların Türkiye’deki e-ticaret sitelerine olan ilgisi daha düne kadar yok denecek kadar azken, bu pastadan en büyük payı alanlardan biri Trendyol.com oldu. Dev internet şirketlerine yaptığı yatırımlarla bilinen Kleiner Perkins Caufield & Byers,Trendyol. com’a 26 milyon dolarlık bir yatırım gerçekleştirdi. Onlara göre sıradaki büyük pazar fırsatı ne Çin ne de Hindistan; Türkiye. Goog-le, Amazon, Twitter ve Zynga gibi internet şirketlerine yaptığı yatırımla bilinen Kleiner Perkins Caufield & Byers, ilk büyük yatırımı ile sıradaki büyük pazar fırsatının Türkiye olacağını iddia etti. Ortaklardan Aileen Lee, olağanüstü bir büyüme potansiyeli olan Trendyol.com’un çalışkan yönetici ekibi ile birlikte Türkiye’nin giderek daha cazip bir pazar haline gelmesinde etkili olduğunu söylüyor.
ABD’deki Gilt Groupe, Rue La La ve Idee-li gibi satış sitelerine benzeyen Trendyol.com, firsat sitelerine benzer işleyiş şekli ile günlük mail gönderimi yaparak, üyelerini belli bir zaman süresiyle kısıtlı olan büyük indirimlerden haberdar ediyor. Trendyol’un indirim haberleri, her dokuz internet kullanıcısından birine ulaşıyor. Trendyol.com, müşteri hizmetlerini çok önemsiyor. “Müşterilerin eleştirileri bizi diken üzerinde tutuyor” diyor Mutlu. Her türlü öneriyi ince eleyip sık dokuyor. Trendyol. com’un üyelerinden üniversite öğrencisi Selin Maskal (22), bugüne kadar verdiği siparişlerin diğer sitelere göre daha hızlı bir şekilde eline ulaştığını, Trendyol’un ürün kontrolleri konusunda çok titiz davrandığını söylüyor. Sitenin önemli kriterlerinden biri de moda editörleri ve satın almacılann uyguladıkları T29, yani trend 29 testi. Ürünlerin beğenilirlik derecesi, sitenin tasarımcıları tarafından deneniyor. “Ürünlere ellerimizle dokunuyoruz. ‘Bunları giyer miydik?’ diye düşünüyoruz” diyor Mutlu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2011 vali hane halkı bilişim teknolojileri kullanım araştırmasına göre de giyim, internetten alışveriş yapanlar için en fazla tercih edilen kategori. Giyim ve spor malzemeleri kategorisi, TÜİK 2010 yılı araştırmasında yüzde 24,3 ile internet üzerinde en fazla alışveriş yapılan kategori olarak ilk kez liderliği aldı. Büyümenin önüne geçen yanlış ya da hasarlı ürün teslimi, Trend-yol.com için çözülmüş bir konu. Şirket bu konuda “kolay iade prosedürü” uygulamasıyla bir ilki gündeme getiriyor. Beğenilmeyen ürünlerin hızlı ve sistematik bir şekilde iadesinin yapılması için çalışmalar yapılıyor.
Teknolojinin gelişimi ile birlikte her şeyin değiştiğini vurgulayan Ereyon.com.tr Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Ülkü, internette değişmeyen tek şeyin aslında müşteri memnuniyeti olduğunu söylüyor. Sipariş öncesi süreçlerle ilgili kayda değer ilerlemelerin olduğuna, bundan sonra ise sipariş sonrası müşteri memnuniyetini sağlamaya yönelik çalışmalann önem kazandığına dikkat çekiyor. Elektronik Ticaret Siteleri ve İşletmecileri Derneği (ETİCAD) Yönetim Kurulu Başkanı Ercüment Erdem, özel alışveriş ve fırsat siteleri ile birlikte sektörün ciddi büyüme kat ettiğini, farklı bir kullanıcı kitlesinin e-ticarete dahil olduğunu ve paralelinde internet üzerinden kredi kartı kullanıcı sayısının da arttığını söylüyor. Erdem, girişimcilerle birlikte tedarik, stok yönetimi ve ürün bilgilerinin doğru girilmesi konularında stratejik ve prensipli olmanın önemine değiniyor. “e-ticaret girişimcileri, yeni fırsatları gören ve bunu başaran kişiler” diyor.
Türkiye’deki başarılı girişimcilik çalışmalarıyla ilgili olarak The Information Technology and Innovation Foundation’ın (ITIF) Mart 2010 tarihli raporundaki yorumu, Türkiye’nin 2011’de yüzde 68lik büyüme hızıyla Hindistan’ın (yüzde 118) ardından Çin ile beraber dünyanın “en çabuk büyüyen ikinci e-ticaret pazarı” olacağına şimdiden işaret ediyor.
Trendyol.com’un da girişimcilikteki marka başarısı bugüne kadar Türkiye pazarıyla ilgilenmeyen yatırımcıların ilgisinin artmasına neden oluyor. Bu konudaki görüşü destekleyen Türkiye ve dünyadan internet alanındaki gelişmelerin incelendiği ve analiz edildiği Webrazzi. com’un kurucusu Arda Kutsal, özellikle Trendyol.com’un girişimcilik öyküsünü başarılı buluyor ve ekliyor: “Girişimcilik hikayesi açısından Trendyol.com’u başanlı buluyorum. Site e-ticaret alanında ciddi başarı yakaladı” diyor.
Başarılarını önümüzdeki dönemde de devam ettirmeyi hedefleyen Mutlu ve ekibi, Maslak’ta 12 bin metrekarelik bir başka ofise taşındı. Mekan değişimi Trendyol.com’un cirosuna nasıl yansıyacak bilinmez ama Mutlunun ağzından dökülen rakamlar 2011 yılı sonu için 300 milyon dolar. O, hedefiyle ilgili tereddüt etmiyor: “Aylık büyüme oranımız yüzde 100’e yakın. Bunu gerçekleştireceğimize inanıyoruz” diyor. Diğer alışveriş siteleriyle aralarındaki en büyük farkı ise şöyle anlatıyor: “Biz bir moda sitesiyiz. Amacımız modayı herkese ulaştırmak. Farklı olduğumuz bir diğer alan ise sadece satış odaklı olmamak. Bloğumuz ve sosyal medya kanallarımız ile üyelerimizin modayı takip edebilecekleri bir platformuz. Farkımız bu.”
MUTLU’NUN KIYASIYA REKABETTE
çok fazla boş zamanı yok. Ortak olduğu bir başka site de peakgames.com. Mutlu, sosyal ovun siteleri arasında dünyada altıncı sıraya yükselen şirketin melek yatırımcılarından biri. Sitenin aylık 15 milyon aktif kullanıcısı bulunuyor. Şirket, Türkiye ve Ortadoğu başta olmak üzere gelişmekte olan pazarlarda en büyük sosyal oyun şirketi olmayı hedefliyor. Mutlu’nun bir başka iştiraki de sağlık portalı doktor-sitesi.com. Tüm bu çalışmalarının arasında Mutlu’nun eksiksiz yaptığı işlerden biri, sosyal medya platformlarından gelen yorumların raporlarını okumak. Bu raporları finanstan operasyona, müşteri hizmetlerinden lojistik servis çalışanlarına kadar herkese okutuyor.
İleriye yönelik planlarında ise 1 milyar dolarlık şirket olmak var. Önemsediği bir atasözü var. “Komşunun bahçesindeki yeşil çimler başkalarına her zaman daha güzel görünür derler. Aslında hem kendi bahçenize, hem de komşunun bahçesine, yani her iki bahçeye de göz atmak lazım. Ben böyle yapıyorum” diyor.
ŞULE LALELİ – Fortune
