5 Adet Orijinal İş Fikri
İş fikirleri ve girişim projeleri insanlara en iyi şekilde hizmet sağlamak için geliştiriliyor. Kimi proje fikir aşamasında başlamadan bitiyor, kimisi ise gerekli sermayeyi bulamamaktan tamamlanamıyor.
İçeriğe Ait Başlıklar
Orijinal İş Fikirleri
5 adet teknolojik girişim projesini değerlendirmeniz ve bu fikirlerden ilham almanız amacıyla orijinal iş fikirleri olarak nitelendirdiğim çalışmaları görüşlerinize sunuyorum.
1-) Sandalyesiz Sandalye
İsviçreli robotik laboratuvarı NCCR’in girişimi Noonee’nin tasarım stüdyosu Sapetti’nin yardımı ile geliştirdiği ürün, ayağa takılabilir, esnek, istediğiniz yerde istediğiniz zaman oturmanızı sağlayan dış iskelet-sandalye (exo-sceleton) ürünlerinin geldiği en ileri aşama. Tüm dünyadan birçok patenti sürekli olarak araştırdığım için 1901,1904 gibi çok erken tarihlerde bu tür ürünlerin Amerika’da geliştirildiğini takip etmiştim. Noonee bu çalışmasında ürünün tarihsel gelişimini daha da hızlandırdı ve özellikle fiziksel çalışanlar için daha ergonomik, kolay kullanılabilir hale getirdi.
Beğendim çünkü:
• Hem çalışanların ürünü kendi üzerlerinde taşımalannı sağlıyor, hem de onların oturmaları, ağır şeyleri kaldırmaları gereken işlerde fiziksel zorlanmasını azaltıyor, fiziksel destek veriyor.
• Uzun süre ayakta çalışanların sandalyeleri olmasa da dinlenebilmesini sağlıyor. Bu yönü ile çalışma verimliliğini ve kalitesini, bir ölçüde ergonomiyi, motivasyonu artırmayı sağlıyor.
• Farklı vücut şekli, boyu ve ortama göre ürün ayarlanabilecek şekilde tasarlanmış.
• Tasarımcı ekip farklı fabrika ortamlarındaki işçilerin ihtiyaçlarını daha iyi anlamak için Audi, Skoda, BMW, Daimler AG ve Renault gibi otomotiv firmaları ve çalışanları ile ciddi denemeler ve uygulamalar yapmış, ihtiyaçları iyi anlamış durumda.
Eksikleri:
• Videolarında, kullanımı sırasında yürüme ya da yük taşıma anlarında engel yaratabildiği gözüküyor, daha ergonomik hale getirilebilir.
• Ürün henüz prototip aşamasında, piyasada satıldığını ve gelir yarattığını da görmeli.
2-) Obeziteye Genetik Mühendislik Çözümü
Obezıte; başta ABD olmak üzere, Türkiye de dahil bir çok ülkenin yaygın ve giderek artan sorunlarından birisi. Araştırmalarımda bu konuda umut vaat eden bir çalışma ile karşılaştım. Vücuttaki yağlar boyun ve omuzların yakınında bulunan iyi yağlar (yani kahverengi yağlar) ile karın ve kalça gibi bölgelerimize bulunan ve sürekli yakmaya çalıştığımız daha olumsuz, yani beyaz yağlar gibi bölgeye göre farklı yapıya sahipler. Washington Üniversitesi St. LouiseTıp Fakültesi araştırmacılarından Clay F. Semenkovich, MD ve İrfan Lodhi, yaptıkları genetik mühendisliği araştırmalaruıda PexRAP adlı proteinin yağlardaki bu farka neden olduğu bulgulanmış. Eğer beyaz yağlardaki PexRAP proteini bloke edilebilirse yapısı kahverengi yağlara çok benzeyen ve çok daha az kalori depolayan gri yağ elde edilebiliyor. Bu dönüşüm ile insanlarda obeziteyi tedavi etmek çok kolaylaşacak.
Riskli ve geliştirilebilir yönleri:
• Araştırmaya göre farelerde beyaz yağlardaki PexRAP proteini hedeflenerek kötü yağlar obezite ile savaşan daha olumlu gri yağ türüne dönüştürebiliyor. Bu çalışma farelerde başarılı olsa da insanlar üzerinde henüz başarılı bir uygulama yapılmamış durumda ve önümüzdeki dönemlerde uygu anacak.
• PexRAP üretimini engellemenin insanlarda ateş çıkması gibi çeşitli yan etkileri olabileceği tahmin edildiğinden insanlar için yürütülecek çalışmalar için biraz daha zamana ihtiyaç var.
• Yine de yüzyılın sorunlarından birisi için ümit veren bir gelişme.
3-) Amazon Hub İş Modeli
Bukoli’nin doğru bir ihtiyacı karşılamaya yönelen, hizmet kalitesi de averajın üzerinde olan ancak iş modellemesindeki bazı eksiklikler nedeniyle yeterince hacme ve dolayısı ile kârlılığa ulaşamadığı için battığına sayfalarımızda yer vermiştim. Bu tür iş modellerinin ilk kurucularından olan ve şehir merkezlerinin işlek noktalarında kendi müşterilerinin teslim alabileceği Amazon Lockers adlı teslimat dolapları kurmuş olan Amazon’un Hub adlı yeni bir hizmetini sunacağım temmuz ayında duyurdu.
Amazon Hub iş modeli ile Lockers’ta sunduğu müşterilerinin sadece belirli noktalardan siparişlerini teslim alabilmelerine ek olarak özellikle büyük apartmanlara bu teslimat dolaplarından kurmayı ve ayrıca teslimatta mevcut kargo şirketleri ile işbirliği yaparak onların da tüketiciye teslimatlarının bir bölümünü üstlenmeyi planlıyor.
Beğendim çünkü:
• Ek oluşabilecek güvenlik ve apartmana giriş sorunu aşılabilirse, apartman içlerine dolap koymanın tüketici açısından Lockers’a göre ek yarar sağlayacağını düşünüyorum.
• Amazon’un Hub hizmetinde kendi ürünlerinin teslimatının yanısıra USPS, FedEx, UPS ve diğer lojistik ve kargo firmalarının kutularını ve zarflarını da teslim etmeyi planlaması doğru bir yaklaşım. Kargo şirketleri ile işbirliğinin Bukoli için belirttiğimiz, onun yaşadığı yetersiz hacim sorununu aşmak açısından çok önemli bir yaklaşım olduğunu düşünüyorum, yoksa fizibilitesi yetersiz kalabilirdi.
4-) İki Genç Türk’ten Mimaride İnovasyon
Kemal Akçalı ve Caner Soyer tarafından makete alternatif olarak geliştirilen uygulama, mimari yapıları artırılmış gerçeklik ile henüz maket halindeyken her özelliğini daha iyi incelemenizi sağlıyor. Bunun için yapının çizim halindeki görseline uygulamanın kamerasını açarak bakmanız yeterli. Genellikle; mimarlar, inşaat satış ofisleri, emlakçılar bu uygulamayı kullanıyor. Mimarların render adını verdiği tasarımın çizimlerine kameranızı tutarak içini gezebilir, dışarıda etrafında dolabilir, renklendirmeleri ile daha detaylı görünümler elde edebiliyorsunuz.
Beğendim çünkü:
• Yüksek reklam ve tasarım bütçelerini ucuzlatabilir. Örneğin; inşaat sektörünün her yıl mimari maketlere 2 milyon TL’den fazla harcadığını göz önüne alınca Pandora’nın yaptığı işin önemi biraz daha ortaya çıkıyor.
• KUruculardan Kemal Akçalı ile görüşmemde; normalde mobil cihazların kaldıramayacağı ve yavaşlatacağı işlemleri optimizasyon ile kolayla hale getirerek ve mobil cihazlarda düşük hacimde yüksek kaliteli görüntü elde edebilmelerinin çok avantaj sağladığını belirtti.
• Pandora AR ve VR alanında tabii ki bir ilk değil. Yurtdışında örnekleri var. Ancak; mimari alan başta olmak üzere firmalara özgü farklı projeler üretebiliyorlar. Örneğin; yurtdışında Pepsi International ve Bayer’e farklı VR çözümleri ürettiler.
• Görüntü kalitesinde ve teknolojide uluslararası diğer rakiplerinden bile daha ileri sayılırlar. New York’ta da satış ofisi bulunduran Pandora’nın etkileyici kısımlarından birisi de gelirlerinin yüzde 70’i ihracattan geliyor olması. Ülke olarak teknoloji ihracatına olmadığımız kadar çok ihtiyacımız var.
5-) Alışveriş Otomatı Bodega Bakkala Karşı!
Kullanıcılarına hızlı ve güvenilir alışveriş imkânı sağlayan Bodega birçok ürün seçeneği sunabilen bir mini büfe. Kullanıcı dostu uygulama şimdiden Silikon Vadisinden yaklaşık 2.5 milyar dolar yatırım almış durumda.
ESKİ iki Google çalışanı tarafından geliştirilen Bodega isimli bu otomatın amacı bakkal, mini market gibi büfelerin yerine insanların akıllı telefonları ile alışveriş yapabilecekleri 1,5 metre genişliğinde otomatlar yerleştirmek. Birçok ürün seçeneği sunabilen bu mini büfelerin çalışanı olmayacak. Bodega’lar şu anda bazı apartmanlarda, ofislerde ve spor salonlarında bulunuyor. Bu mini otomatlardaki ürün seçenekleri ihtiyaçlar dikkate alınarak değiştirilebiliyor; örneğin spor salonlarındaki otomatlarda enerji içecekleri ve çeşitli proteinli gıdalar özellikle bulunduruluyor.
Beğendim çünkü:
• Kullanıcılarına hızlı ve güvenilir alışveriş imkânı sağlıyor.
• İhtiyaç anında bakkal arama ve bakkalın kapalı olması sıkıntınız olmuyor. 7/24 hizmet veriyor.
• Kullanıcı dostu bir uygulama. Müşteriler akıllı telefonlarına indirdiği bir program ile kodlarını giriyor, daha sonra otomat sistemi açılıyor. Müşteri istediği ürünleri aldıktan sonra otomat sistemi hangi ürünleri aldığını kamerayla hesaplıyor ve bu ücreti kredi kartlarından tahsil ediyor.
• Bu girişim Silikon Vadisi’nden yaklaşık 2.5 milyon dolar gibi ciddi bir yatırım aldı ve Amerikan mahalle bakkallarına (Convenience Stores) kısa bir süre sonra meydan okuyacak gibi gözüküyor.
• Bence Türk girişimcilerimizin de ilgisini çekecek bir girişim. Vendır makineleri 1880’den bu yana önce Almanya sonra ABD’de olmasına, 20 yıldan fazladır da ülkemizde Coca-Cola, Pepsi ve Ülker Vendor makinaları gözümüzün önünde olmasına rağmen (Coca-Cola’nın 1997’deki ilk Vendor makinası girişimlerinde bizzat yer almıştım) bu tür Bakkalmatik’lerin niye gelişmediğini hala merak ederim. Bir nedeni bakkalı üzmemekti ama onu BIM, UCZ ile üzüyorlar zaten. Beklediğim bu girişim nihayet geldi.
Riskleri ve geliştirilebilecek yönleri:
• Hırsızlığa karşı emniyet sağlayabilmek için sokaklardan daha çok otopark, apartman içi veya AVM gibi daha güvenli lokasyonlardayer alabilir.
• Her istediğimiz ürün bizim gittiğimiz Bodega’da olmayabilir ve bazı stoklarının sık sık güncellenmesi gerekebilir. Ama bu sorun loT (Nesnelerin İnterneti) ve iyi bir CRM talep takibi ile çözülebilir.
• Girişim gözüktüğü kadar kişi tasarruf etmiyor aslında. Kamerası arızalandığında teknik ekip, ürünleri yerleştirmek için başka ekip, trafiği yoğun yerlerde ayrı bir araç sürücüsü, gerekirse de ayrı bir denetim ekibi gerekebilecek. Mevcut bakkalda bunları tek kişi yapıyor. Ama yine de iyi bir iş modeli.
• Küçük esnafın işlerini azaltacağından işsizlik sorununu arttıracaktır. Yalnız, bu durum, otomasyonun arttığı her sektörde (örneğin bankacılık, üretimde Endüstri 4.0 vb) oluşan genel bir sorun ve ciddi bir genel sosyal çözüm bekliyor.
YEKTA ÖZÖZER
