2019 Yılında Yabancılara Konut Satışında Rekor Bekleniyor
GEÇEN hafta yurtiçinde açıklanan verilerden biri konut satış istatistikleriydi. Türkiye genelinde konut satışları 2019 Şubat’ta yıllık yüzde 18.2 azalışla 78 bin 450 oldu. TÜÎK verilerine göre Türkiye genelinde ipotekli konut satışları geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 68.2 azalışla 8 bin 890’a geriledi. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 11.3 oldu. Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25.3 azalarak 32 bin 648 düzeyinde gerçekleşti.
Şubat’ta yabancılara yapılan konut satışları geçen yılın aynı ayına göre yüzde 92.1 artarak 3 bin 321 oldu. Ülke uyruklarına göre en çok konut satışı 628 konut ile Irak vatandaşlarına yapıldı.
Bu arada Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) geçen hafta Türkiye konut piyasasındaki fiyat değişimlerinin takip edilmesi amacıyla oluşturulan Konut Fiyat Endeksi istatistiklerini yayımladı. Buna göre Hedonik Konut Fiyat Endeks (HKFE) 2019 yılı Ocak’ta bir önceki aya göre yüzde 0.74 azaldı. HKFE, geçen yılın aynı ayma göre nominal olarak yüzde 4 artarken, reel olarak ise yüzde 13.59 gerileme gösterdi.
Bu arada inşaat maliyetleri ise Ocak’ta bir önceki aya göre yüzde 6.49, geçen yılın aynı ayma göre yüzde 27.54 artış gösterdi. TÜtK verilerine göre Ocak’ta malzeme endeksi aylık yüzde 0.9, işçilik endeksi aylık yüzde 20.64 arttı.
Konut sektörünün zor bir dönemden geçtiğini belirten Beykent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Murat Ferman, sektörün sıkıntısının konjonktürel olmadığını, arz ve talep dengesinde yaşanan senkronizasyon sorunundan kaynaklandığını ifade etti. Ferman, “Bu da birkaç ayda, bir mevsimde ya da sadece dış müşteriyle çözülebilecek bir sorun değil. Talep bünyesine uygun bir arz yapısının oluşturulabilmesi için zihniyetin değiştirilmesi gerekiyor. İnşaat sektörünün bir yandan zihniyet olarak kendisini yapılandırması, diğer yandan da konut stokunu eritmesi lazım. Sektörün bu operasyonu eş zamanlı yürütmesi gerekiyor. İnşaat sektöründen ümitliyim” dedi.
Bu arada yabancıya konut satışında gayrimenkul sektörü her ay yeni rekorlar kırmaya devam ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜtK) tarafından açıklanan Şubat 2019 dönemine ilişkin konut satışları verilerine göre, yabancılara konut satışı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 92.1 artış göstererek bin 729’dan 3 bin 321’e yükseldi. Böylece yabancılara konut satışında tarihin en iyi şubat rakamları görüldü. Verilere göre, İstanbul, yabancıların konut alırken tercih ettiği iller arasındaki ilk sırasını koruyor. Geçen şubat ayında İstanbul’dan 604 konut satın alan yabancılar, yeni yılın şubat ayında bin 440 konutun sahibi oldu. Yabancıların İstanbul’dan konut alımı, şubatta geçen yılın aynı aynında göre yüzde 138.4 arttı. Antalya, 672 konutla yabancıların en çok tercih ettiği ikinci il oldu. Antalya’yı 196 konutla Ankara, 192 konutla Bursa, 138 konutla Yalova ve 80 konutla Sakarya takip etti. Yabancılara konut satışında en fazla artışın yaşandığı il ise yüzde 180 ile Ankara oldu. Ankara’yı yüzde 138.4 artışla İstanbul ve yüzde 97.3 yükselişle Mersin izledi.
İSTANBUL, ANTALYA, ANKARA
Yabancılara en fazla konut satışının yapıldığı ilk 10 il incelendiğinde, Trabzon’da geçen yılın şubat ayına göre yabancıya konut satışında yüzde 26.8’lik düşüş yaşanması dikkati çekti. Yılın ocak-şubat dönemi incelendiğinde İstanbul’da 2 bin 801, Antalya’da bin 273, Ankara’da 378, Bursa’da 369, Yalova’da 300 ve Sakarya’da 215 adet konutun yabancılara satıldığı görüldü. Yabancılara konut satışında 100 sınırını aşan iller sırasıyla 142 adetle Samsun, 139 adetle Mersin, 110 adetle Muğla ve 106 adetle Trabzon oldu.
Türkiye’de konut sahibi yabancıların uyrukları dikkate alındığında, İraklılar, liderliği korudu. Geçen yılın şubat ayında 308 konut satın alan İraklılar, bu yılın şubat ayında 628 konutun sahibi oldu. İraklıları, 307 konutla îranlılar, 236 konutla Ruslar, 166 konutla Afganlar ve 150 konutla Kuveytliler takip etti.
Şubat ayında geçen yılın aynı ayma kıyasla konut satışlarının en fazla arttığı ülke yüzde 376.7 ile Yemen olurken, bu ülkeyi yüzde 171.7 ile Ürdün ve yüzde 151.6 ile İran izledi. Bu yılın ocak-şubat döneminde ülke uyruklarına göre yabancılara yapılan konut satış rakamları incelendiğinde İraklılara bin 233, İranlılara 612, Ruslara 431, Afganlara 357 ve Kuveytlilere 280 adet konut satışı gerçekleştirildi.
VATANDAŞLIK SATIŞLARI ARTIRDI
Özellikle KDV muafiyeti, vatandaşlık için 250 bin dolarlık yatırım bedeli gibi düzenlemeler ile yurtdışında düzenlenen fuarların yabancıya satışlardaki artışta etkili oldu. Remax Gayrimenkul Danışmanı Evrim Kırmızıtaş Başaran, Türkiye’de ev alaıı yabancıların başında zengin Suudiler, Kuveytliler veya Katarlılar’ın geldiğine işaret ediyor. Bu ülke vatandaşlarının İstanbul hem de Trabzon’dan ev aldığını ifade eden Başaran, “Suudiler her segmentten konut satın alıyor. Katarlılar sadece konutu tercih ediyor. İraklılar ucuz konuta yönelirken îranlılar arasında yalı isteyen de .oluyor, Beylikdüzü’ndc 1 +1 ev soranda. İzmir de İranlılarm radarında. Son dönemde Afganların da Türkiye’den gayrimenkul aldığına şahit oluyoruz” diye konuşuyor.
ZENGİNİN GÖZDESİ BOĞAZ İÇİ
İstanbul Boğazı’nın üst düzey gelir grubuna sahip yabancıların tercih ettiği en önemli lokasyon olduğuna dikkat çeken Başaran, şunları söylüyor:
“Ortadoğu ülkelerinden üst düzey gelir grubuna sahip belli bir kesimin İstanbul Boğazı’ndaki yalı ve köşklere büyük ilgisi var. Avrupa yerine İstanbul’da yalı veya köşk tercih etmelerinin başlıca sebebi daha kolay vatandaşlık alabilmeleri. Ev almak isteyenler nisan-mayıs aylarında İstanbul’a gelmeye başlar ve bu yoğunluk ekime kadar sürer. İstanbul Boğazı’nda yalı fiyatları 30 milyon ila 500 milyon TL arasında değişiyor.” Yabancıların kişi başına konut harcamalarıyla ilgili bilgileri de paylaşan Başaran, “Yabancılar Türkiye’den aldığı bir eve ortalama 150 bin dolar ödüyor. Vatandaşlık limitinin 250 bin dolar olarak açıklanmasını takiben ortalama 150 bin dolar seviyesinde olan yabancıya satışlar 250 bin dolar bandına oturmaya başladı. Adet olarak çok olmasa da 1 milyon dolar bandında da gayrimenkul alan yabancılar mevcut” değerlendirmesinde bulundu.
Abdülkadir AKKUŞ / Boss4 İnşaat Yönetim Kurulu Eş Başkanı
“2019’da satışlar rekor kıracak”
Türkiye genelinde konut satışları 2019 Şubat ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.2 oranında azalarak 78 bin 450 adet oldu. Yabancılara satılan konut satışlarına baktığımızda ise geçen yılın aynı ayma göre yüzde 92.1 oranında bir artış yaşandığını görüyoruz. 2019 Şubat ayında yabancılara 3 bin 321 adet konut satışı gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satışlarında, ilk sırayı bin 440 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla Antalya, Ankara, Bursa ve Yalova izledi. Yabancıya konut satışlarının yurt dışında düzenlenen MIPIM gibi fuarlar aracılığıyla daha da artacağını ve 2019 genelinde satışların rekor kıracağını düşünüyoruz.
Mahmut Alper TUGSUZ / Cathay Group Yönetim Kurulu Başkanı
“2019 gayrimenkul sektörü için rekor yılı olacak”
Döviz kurunun yükselmesiyle paralel olarak artan yabancı ilgisinin banka desteğiyle daha da artacağını düşünüyorum. Ortadoğu ülkelerinin Türkiye’ye olan ilgisinin devam etmesi sevindirici. Irak’ın başı çektiği yatırım sıralamasında İran, Suudi Arabistan ve Rusya Federasyonu’nun ilgisi gayrimenkul sektöründe kayda değer bir hareketlilik sağladı. Yabancı yatırımcı sayısının bu seviyeye çıkmasında gurbetçi vatandaşlarımızın ilgisinin de büyük bir payı var. 2018 yılında yabancılara satılan 40 bine yakın konutun önemli bir kısmını gurbetçi vatandaşlarımızın aldığını görüyoruz. Gerek kamu gerekse özel bankalarımızın ve hükümetin girişimiyle, Türkiye’deki gayrimenkullerin yabancı bankalar nezdinde değerlendirilerek mortgage sistemine dahil edilmesi durumunda gurbetçilerin 500-600 bin konut daha alacağını öngörüyorum. Ülke olarak gurbetçilerimizin birikimlerini Türkiye’de değerlendirmelerini M: m sağlamalıyız. Bu bağlamda Avrupa’daki bankaların Türkiye’de konut satışına kredi t vermeleri kritik önem taşıyor. Avrupa’da kredi faizlerinin düşüklüğü ve vadelerin uzunluğu bizim için büyük bir avantaj.
Şu anki sistemde Avrupa’daki bankalar ülkemizdeki gayrimenkulü teminat olarak kabul etmiyorlar. Eğer Türkiye’yi sisteme dahil edebilirsek, 2019 Türkiye gayrimenkul sektörü için rekor yılı olacaktır.
Bayram TEKÇE / GYODER Gayrimenkul İhracat Komitesi Başkanı ve Antalya Homes Yönetim Kurulu Başkanı
“En çok İraklılara ev satıldı”
Yüzde 80 yerlilik oranına sahip gayrimenkul sektörü, yabancıya konut satışıyla önemli bir ihracat kalemi oluşturuyor. Türkiye 2018’de yabancıya satılan yaklaşık 40 bin konut sayesinde, 6 milyar dolarlık ihracat hacmine ulaştı. Yabancı yatırımcı teşvikleri, KDV indirimi ve vatandaşlık limitinin indirilmesi konut satışına büyük katkı sağladı. 2018, yabancıya konut satışında verimli bir yıl oldu. 6 milyar dolar seviyelerine ulaşan bu hacmin g her sene düzenli olarak artmasını ve dört yıl içerisinde 20 milyar dolara ulaşmasını bekliyoruz. Vatandaşlık alt limitinin 1 milyon dolardan 250 bin dolara indirilmesiyle yaklaşık 20 bin adetlik, yani 5 milyar dolarlık ek potansiyel oluştu. Vatandaşlık işlemlerinin kolaylaştıracak düzenlemelerle, bu potansiyelin artacağına inanıyoruz. Dünyada yabancıya konut satışında ülkeler arasında rekabet kızışırken Ortadoğulu ve AvrupalI yatırımcıların Türkiye’ye ilgisi her geçen gün artıyor.
Mustafa Hakan ÖZE LM ACIKLI / Altın Emlak Genel Müdürü
“Yabancıya satış 71 ilde kolaylaştı”
Yabancı uyruklu gerçek kişilere taşınmaz satışında artık 71 ilde askeri yasak ve güvenlik bölgesi sorgulaması yapılmayacak. Daha önce 58 ilde geçerli olan uygulama, yapılan ‘ düzenleme ile 71 ile çıkarıldı. Yürütülen ^ çalışmalar sonrasında, askeri güvenlik bölgesi kuşağında kalan taşınmazlar belirlendi. Artık bu şehirlerde tapu işlemleri sırasında komutanlıklar ile yazışma yapılmadan işlem yapılabiliyor. İzmir ve Ankara gibi önemli büyükşehirlerde Tapu Müdürlüğü tarafından yetkili komutanlığa sorulmadan işlem yapılabilecek. Fakat hala 10 ilde yani İstanbul, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Hatay, Diyarbakır, Hakkari, Mardin, Van ve Şırnak’ta satış işlemi öncesinde komutanlık onayı gerekiyor.
Faruk AKBAL / Nevita International Yönetim Kurulu Başkanı
“Değerleme raporu şartı çok olumlu”
Biliyorsunuz 2018’de Türkiye’de yıllık yabancıya konut satışı 40 bin adet oldu. 2019 ilk iki ayda geçen yılın aynı dönemine göre artış iki kata yakın. Artık neredeyse İngiltere ve İspanya’nın yarısı kadar yabancıya konut satıyoruz. 0 kadar konjonktürel baskıya rağmen son iki yılda yakalanan ivme, bize 2019’da yabancıya konut satışının 50 binin üstüne çıkacağını söylüyor. 4 Mart’tan itibaren devreye alman yabancıya konut satışında değerleme raporu şartı, yabancı alıcıların güven açısından daha istekli olmalarını sağlayacak. Vergi kayıplarının önlenmesi, daha üst segment alıcıların çekilmesi açısından oldukça kıymetli bir adım. Bu ve benzeri adımlarla biz de Avrupa’daki birçok ülke gibi bir konutu yabancıya 250 bin euro’nun üzerinde satabiliriz. Şu anda bu rakam ortalama 148 bin dolar. Rakamı yukarı çekebilmek için güven unsurunu artırmak gerekiyor.
Haluk HASANOĞLU / Hasanoğlu Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı
“Yabancı yatırımcı Türkiye’den vazgeçmiyor”
Şubat ayında daha iyi bir tablo ile karşı karşıyayız. Ocak ayında yüzde 24.8 oranında düşüş yaşanırken, bu ay yüzde 18.2 azalma yaşandı. 31 Mart’ta yapılacak yerel seçimlerin ardından konut sektörünün canlanmasını ve satış ivmesinin yukarıya doğru yönelmesini bekliyoruz. TÜİK verilerine göre, Ülkemizde yabancıya konut satışının hız kesmeden sürdüğünü görüyoruz. Türkiye’deki inşaat sektörünün ne kadar H ileri seviyede olduğunu ve İl yüksek kazançlı yatırım fırsatlarını anlatma imkanı bulduğumuz yurtdışında düzenlenen MIPİM gibi fuarlar sayesinde satışların daha da artacağını öngörüyoruz. Yabancı yatırımcılar önümüzdeki dönemde ülkemizde konut yatırımı yapmaya devam edecektir.
Okhan Şentürk
